dodane 2008-05-16 20:03

Katecheza Benedykta XVI z 14 czerwca 2006

Drodzy bracia i siostry,

w ostatnich dwóch katechezach mówiliśmy o postaci świętego Piotra. Teraz chcemy, na ile pozwalają nam na to źródła, poznać nieco bliżej pozostałych jedenastu Apostołów. Dlatego będziemy dzisiaj mówić o bracie Szymona Piotra, świętym Andrzeju, także jednym z Dwunastu. Pierwszą cechą, jaka charakteryzuje św. Andrzeja, jest imię: nie jest ono hebrajskie, jak należałoby się spodziewać, lecz greckie, istotny znak pewnego kulturalnego otwarcia jego rodziny. Jesteśmy w Galilei, gdzie język grecki i grecka kultura dość często występują. Wśród Dwunastu Andrzej zajmuje drugie miejsce, podobnie jak u Mateusza (10, 1-4) i Łukasza (6, 13-16) albo czwarte, jak u Marka (3, 13-18) i w Dziejach Apostolskich (1, 13-14). W każdym razie cieszył się on niewątpliwie dużym szacunkiem w pierwszych wspólnotach chrześcijańskich.

O więzach krwi między Piotrem a Andrzejem, jak i o wspólnym powołaniu, jakie usłyszeli od Jezusa, mówią wyraźnie Ewangelie. Czytamy tam: “Gdy Jezus przechodził obok Jeziora Galilejskiego, ujrzał dwóch braci, Szymona zwanego Piotrem, i brata jego, Andrzeja, jak zarzucali sieć w jezioro; byli bowiem rybakami. I rzekł do nich: «Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi»” (Mt 4, 18-19; Mk 1, 16-17). Z czwartej Ewangelii dowiadujemy się o innym ważnym szczególe: wcześniej Andrzej był uczniem Jana Chrzciciela; pokazuje to, iż był człowiekiem poszukującym, który podzielał nadzieje Izraela, który chciał z bliska poznać słowo Pana, rzeczywistość Pana, który jest obecny. Był prawdziwie człowiekiem wiary i nadziei; od Jana Chrzciciela usłyszał któregoś dnia o Jezusie jako “Baranku Bożym” (J 1, 36); udał się wówczas w drogę i wraz z innym bezimiennym uczniem poszedł za Jezusem, Tym, którego Jan nazwał “Barankiem Bożym”. Ewangelista opowiada: poszli i “zobaczyli gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego” (J 1, 37-39).

Andrzej cieszył się więc cennymi chwilami bliskości z Jezusem. W opowiadaniu znajduje się potem znamienna uwaga: “Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» – to znaczy: Chrystusa. I przyprowadził go do Jezusa” (J 1, 40-43), wykazując się od razu nieprzeciętnym duchem apostolskim. Andrzej był więc pierwszym z Apostołów wezwanych, by poszedł za Jezusem. Właśnie na tej podstawie liturgia Kościoła bizantyńskiego czci go pod przydomkiem Protóklitos, co znaczy “Pierwszy Powołany”.

Nie ulega wątpliwości, że również ze względu na braterskie więzy Piotra i Andrzeja Kościół Rzymu i Kościół Konstantynopola czują się w szczególny sposób Kościołami siostrzanymi. Dla podkreślenia tej relacji mój poprzednik papież Paweł VI w 1964 zwrócił sławną relikwię św. Andrzeja, przechowywaną do tej pory w Bazylice Watykańskiej, prawosławnemu metropolicie miasta Patras w Grecji, gdzie – zgodnie z tradycją – Apostoł ten został ukrzyżowany.

Tradycja ewangeliczna wspomina w sposób szczególny imię Andrzeja przy trzech innych okazjach, które pozwalają nam nieco lepiej poznać tego człowieka. Pierwsza to rozmnożenie chleba w Galilei. To Andrzej zwrócił tam uwagę Jezusa na obecność chłopca, który miał pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby: to zbyt mało, jak zauważył, dla wszystkich ludzi zgromadzonych na tym miejscu (por. J 6, 8-9). W tym przypadku zasługuje na podkreślenie realizm Andrzeja: to on zauważył chłopca – po czym zadał pytanie: “Lecz cóż to jest dla tak wielu?” (tamże), uświadomiwszy sobie niewystarczalność tak małych zasobów. Jezus jednak potrafił sprawić, że wystarczyły one dla rzeszy ludzi, którzy przyszli Go słuchać.

Druga okazja wydarzyła się w Jerozolimie. Wychodząc z miasta, jeden z uczniów zwrócił uwagę Jezusa na widok potężnych murów, na których wspierała się Świątynia. Odpowiedź Nauczyciela była zaskakująca: powiedział, że z tych murów nie pozostanie kamień na kamieniu. Wówczas Andrzej, wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, zapytali Go: “Powiedz nam, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak, gdy to wszystko zacznie się spełniać?” (Mk 13, 1-4). W odpowiedzi na to pytanie Jezus wygłosił ważną mowę na temat zburzenia Jerozolimy i końca świata, zachęcając swych uczniów do uważnego odczytywania znaków czasu i zachowania czujności. Z wydarzenia tego możemy wywnioskować, że nie powinniśmy obawiać się stawiać Jezusowi pytań, jednocześnie jednak musimy być gotowi przyjąć nauki, nawet zaskakujące i trudne, jakich nam On udziela.

W Ewangelii wreszcie odnotowana została trzecia inicjatywa Andrzeja. Scenerię stanowi raz jeszcze Jerozolima, na krótko przed Męką. Na święto Paschy – opowiada Jan – przybyło do świętego miasta także kilku Greków, prawdopodobnie prozelitów bądź bogobojnych, którzy chcieli czcić Boga Izraela w święto Paschy. Andrzej i Filip, dwaj apostołowie o greckich imionach, są tłumaczami i pośrednikami tej małej grupy Greków u Jezusa. Odpowiedź Pana na ich pytanie wydaje się – jak często w Ewangelii Jana – zagadkowa, ale właśnie dlatego okazuje się bogata w znaczenia. Dwóm uczniom, a za ich pośrednictwem światu greckiemu, Jezus powiada: “Nadeszła godzina, aby został uwielbiony Syn Człowieczy. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli ziarno pszenicy, wpadłszy w ziemię nie obumrze, zostanie tylko samo, ale jeżeli obumrze, przynosi plon obfity” (12, 23-24). Co znaczą te słowa w tym kontekście? Jezus chce powiedzieć: Tak, dojdzie do spotkania między Mną a Grekami, ale nie będzie to zwykła, krótka rozmowa między Mną a paroma osobami, kierującymi się przede wszystkim ciekawością. Wraz z moją śmiercią, porównywalną do padnięcia na ziemię ziarna pszenicy, nadejdzie godzina mojej chwały. Moja śmierć na krzyżu przyniesie obfity plon: “obumarłe ziarno pszenicy” – symbolizujące Mnie na krzyżu – stanie się w zmartwychwstaniu chlebem życia dla świata; będzie światłością dla ludów i kultur. Tak, do spotkania z grecką duszą, ze światem greckim dojdzie na tej głębokości, do której nawiązuje historia ziarna pszenicy, które przyciąga do siebie moce ziemi i nieba i staje się chlebem. Innymi słowy Jezus prorokuje o Kościele Greków, Kościele pogan, Kościele świata jako o owocu swej Paschy.

Bardzo stara tradycja nie tylko upatruje w Andrzeju, który przekazał Grekom to słowo, tłumacza Greków podczas wspomnianego tu spotkania z Jezusem, ale uważa go za apostoła Greków w latach po Zesłaniu Ducha Świętego; dowiadujemy się z niej, że przez resztę swego życia był on głosicielem i tłumaczem Jezusa dla świata greckiego. Jego brat Piotr z Jerozolimy przez Antiochię dotarł do Rzymu, by sprawować swą powszechną posługę; Andrzej natomiast był apostołem świata greckiego: tym samym jawią się oni za życia i w chwili śmierci jako prawdziwi bracia – braterstwo, którego symbolicznym wyrazem jest szczególna więź między Stolicami Rzymu i Konstantynopola, Kościołami prawdziwie siostrzanymi.

Późniejsza tradycja, jak już wspomnieliśmy, opowiada o śmierci Andrzeja w Patrasie, gdzie poddany został męce ukrzyżowania. Jednakże w godzinie śmierci, podobnie jak brat jego Piotr, poprosił, by umieścić go na krzyżu innym od krzyża Jezusa. W jego przypadku był to krzyż ukośny, to znaczy taki, którego ramiona skrzyżowano ukośnie, stąd nazwano go “krzyżem św. Andrzeja”. Oto co Apostoł miał powiedzieć przy tej okazji według pradawnej opowieści (z początku VI wieku), zatytułowanej Męka Andrzeja: “Witaj, Krzyżu, zapoczątkowany za sprawą ciała Chrystusa i ozdobiony Jego członkami jak drogocennymi perłami. Zanim Pan wstąpił na ciebie, budziłeś ziemski strach. Teraz jednak, obdarzony niebieską miłością, przyjmowany jesteś niczym dar. Wierzący wiedzą, patrząc na ciebie, ile radości posiadasz, ile podarków przygotowałeś. Pewny więc i pełen radości przychodzę do ciebie, abyś przyjął także mnie wysławiającego cię, jako ucznia Tego, który zawisł na tobie… Krzyżu błogosławiony, który przyjąłeś majestat i piękno członków Pana! … Weź mnie i zaprowadź daleko od ludzi i przywróć mnie memu Nauczycielowi, aby za twoją sprawą przyjął mnie Ten, który przez ciebie mnie odkupił. Witaj, Krzyżu; tak, witaj prawdziwie!”.

Jak widać, mamy tu niezwykle głęboką duchowość chrześcijańską, która widzi w Krzyżu nie tyle narzędzie męki, ile raczej niezrównany środek pełnego upodobnienia się do Odkupiciela, do Ziarna pszenicy, spadłego w ziemię. Musimy wyciągnąć z tego bardzo ważną naukę: nasze krzyże nabierają wartości, jeśli zostaną uznane i przyjęte jako część krzyża Chrystusa, jeśli dosięgnie je odblask Jego światła. Tylko przez ten Krzyż również nasze cierpienia są uszlachetnione i nabierają swego prawdziwego sensu.

Niech więc apostoł Andrzej nauczy nas iść za Jezusem z gotowością (por. Mt 4, 20; Mk 1, 18), mówić o Nim z entuzjazmem tym, których spotykamy, przede wszystkim zaś pielęgnować relację prawdziwej zażyłości z Nim, świadomi, że tylko w Nim znaleźć możemy ostateczny sens naszego życia i naszej śmierci.

http://kosciol.wiara.pl/doc/489942.Swiety-Andrzej-Apostol/2

Święty Andrzej Apostoł:

Był rybakiem pochodzącym z Betsaidy Galilejskiej. Razem ze swym bratem Szymonem osiadł później w Kafarnaum.

“Jezus zaś odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! – to znaczy: Nauczycielu – gdzie mieszkasz?» Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej. Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» – to znaczy: Chrystusa. I przyprowadził go do Jezusa” (J 1,38–42).

Był uczniem Jana Chrzciciela. Jednak gdy Jan wskazując na przechodzącego Jezusa powiedział: “Oto Baranek Boży”, bez wahania poszedł na nieznanym jeszcze wówczas niemal nikomu Zbawicielem. Musiał być człowiekiem dociekliwym i szybko pojmującym, skoro w ciągu zaledwie jednego dnia wspólnego przebywania rozpoznał w Jezusie Mesjasza. Święty Jan Chryzostom (ok. 350–407) również zwrócił uwagę na to, że w ciągu kilku godzin Andrzej dowiedział się wielu rzeczy o nowo poznanym rabbim. Podkreślił, że Andrzej uzyskanych “skarbów” wiedzy nie zachował dla siebie, lecz czym prędzej pobiegł i podzielił się nimi ze swym bratem Szymonem. Nie tylko mu opowiedział, co zobaczył i czego zdołał się dowiedzieć, ale przyprowadził Szymona do Jezusa. Był świadkiem nadania Szymonowi przez Chrystusa nowego imienia: Kefas – Piotr. Był również świadkiem pierwszego znaku uczynionego przez Mistrza z Nazaretu w Kanie Galilejskiej.

Szymon nie był jedynym człowiekiem, który poznał Jezusa dzięki Andrzejowi Apostołowi. Razem z Filipem Apostołem (również wywodzącym się z Betsaidy) Andrzej przyprowadził do Chrystusa pogan, którzy chcieli Go zobaczyć. Święty Jan Ewangelista tak opisał to wydarzenie: “Wśród tych, którzy przybyli, aby oddać pokłon (Bogu) w czasie święta, byli też niektórzy Grecy. Oni więc przystąpili do Filipa, pochodzącego z Betsaidy Galilejskiej, i prosili go mówiąc: «Panie, chcemy ujrzeć Jezusa». Filip poszedł i powiedział Andrzejowi. Z kolei Andrzej i Filip poszli i powiedzieli Jezusowi. A Jezus dał im taką odpowiedź: «Nadeszła godzina, aby został uwielbiony Syn Człowieczy»” (J 12,20–23).

Święty Andrzej Apostoł ma też swój udział w cudzie rozmnożenia przez Jezusa chleba. Według św. Jana Ewangelisty odbyło się wszystko w następujący sposób: “Kiedy Jezus podniósł oczy i ujrzał, że liczne tłumy schodzą do Niego, rzekł do Filipa: «Skąd kupimy chleba, aby oni się posilili?» A mówił to wystawiając go na próbę. Wiedział bowiem, co miał czynić. Odpowiedział Mu Filip: «Za dwieście denarów nie wystarczy chleba, aby każdy z nich mógł choć trochę otrzymać». Jeden z uczniów Jego, Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Niego: «Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby, lecz cóż to jest dla tak wielu?»” (J 6,5–9).

Święty Marek Ewangelista opisał, jak Andrzej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem zadawał Jezusowi szczegółowe pytania dotyczące końca świata (por. MK 13,3–4).

O silnym zainteresowaniu się osobą św. Andrzeja pierwotnej tradycji chrześcijańskiej świadczą także apokryfy. Do najciekawszych należą Dzieje Andrzeja z II i II wieku oraz Męka Andrzeja z IV wieku. Według nich św. Andrzej udał się po Zesłaniu Ducha Świętego do Achai, gdzie naukę swoją poparł wielu cudami (uzdrawiał chorych, wypędzał czartów z opętanych, nawet wskrzeszał umarłych), które zyskały mu mnóstwo neofitów. Kiedy przybył do miasta Patras na Peloponezie, został aresztowany przez namiestnika rzymskiego, który skazał Apostoła na ukrzyżowanie.
Św. Andrzej z radością przyjął ten rodzaj śmierci, który go tak bardzo upodobniał do Pana Jezusa. Według tychże apokryfów, męczeństwo św. Andrzeja odbyło się publicznie wobec 12 000 ludzi. W tłumie tym miał być obecny także brat rzymskiego namiestnika. Wszyscy żądali uwolnienia Apostoła. Ale ku zdumieniu wszystkich św. Andrzej wołał: “Panie, Jezu Chryste, nie dozwól, żeby mię zdjęto z krzyża, zanim nie oddam Ci mojej duszy”. Kiedy to mówił olśniewająca jasność go otoczyła, tak iż na Apostoła nie można było patrzeć. Trwało to około pół godziny. Kiedy jasność ustała, święty Andrzej już nie żył. Według ustnego podania krzyż miał postać litery X, dlatego krzyż w tej postaci zwykło się nazywać “krzyżem św. Andrzeja”. Tradycja podaje że śmierć Apostoła nastąpiła 30 listopada ok. 65 roku po narodzeniu Chrystusa. Pierwszy kościół ku czci św. Andrzeja Apostoła wystawiono w Konstantynopolu w roku 357. W Polsce znajduje się 121 kościołów których patronem jest św. Andrzej, wśród nich najstarszy w Krakowie kościół romański przy ul. Grodzkiej. Św. Andrzej Apostoł jest patronem podróżnych, rybaków, rzeźników i rycerzy.

Jest równie patronem Rosji, a od 1314 roku patronem Szkocji. Według tradycji tam bowiem również dotarł podczas swej działalności misyjnej. Dlatego krzyż św. Andrzeja został w 1385 roku umieszczony na fladze Szkocji. Stąd ukośny krzyż na fladze Wielkiej Brytanii, która jest połączeniem flagi angielskiej i szkockiej.

http://biblia.wiara.pl/doc/422999.Swiety-Andrzej-Apostol

Święty Andrzej Apostoł – mężny uczeń

Marek Wójtowicz SJ

(Luca Giordano)

Uroczystość św. Andrzeja Apostoła obchodzona we wspólnocie Kościoła jest ponownym przypomnieniem, że każdy uczeń Jezusa Chrystusa jest posłany do świata, by głosić mu Ewangelię. Do wypełnienia tej misji potrzeba męstwa (gr. andreia znaczy męstwo, stąd imię Andrzej można przetłumaczyć jako mężny. Andrzej głosił Ewangelię w Poncie i Bitynii (Azja Mniejsza), w Tracji (dzisiejsza Bułgaria), wreszcie w Grecji, w Epirze i Achai. Czczony był głównie w Kościele Wschodnim, którego jest patronem. Na znak pojednania z Kościołem prawosławnym, Ojciec Święty Paweł VI w roku 1964 przekazał relikwię głowy Apostoła Grekom.
 

Św. Andrzej Apostoł był bratem Szymona Piotra. Razem z nim dzielił trudy pracy rybaka. Ale w swoim życiu szukał czegoś więcej. Był człowiekiem szczerym i szukającym prawdy. Dlatego przyłączył się do uczniów Jana Chrzciciela głoszącego potrzebę nawrócenia. Gdy nad Jordanem od swego mistrza usłyszał, że oto nadszedł Baranek Boży, od razu poszedł za Nim, za Jezusem. A idąc za Panem ze swoim przyjacielem Janem Ewangelistą, usłyszał pamiętne słowa: “Czego szukacie?” Tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej, jak czytamy w Janowej Ewangelii. Była to godzina powołania, o której przez całe życie pamiętał.

To spotkanie z Jezusem przyniosło w życiu Apostoła dostrzegalny dla innych owoc. Swoją radością ze spotkania z Chrystusem Andrzej dzieli się ze swoim bratem, Szymonem, który także postanowił iść za Mesjaszem. Andrzej, razem ze swoim przyjacielem Filipem, udał się z Panem Jezusem do Kany Galilejskiej, gdzie był świadkiem cudu przemiany wody w wino. Należał do grona uczniów najbliższych Jezusowi. Po cudownym połowie ryb Jezus potwierdził jego powołanie, kierując do niego słowa: “Pójdź za mną”.

Za pośrednictwem św. Andrzeja możemy dzisiaj prosić, byśmy tak jak on wielkodusznie szli za Jezusem. Prośmy Pana, byśmy to powołanie, którym zostaliśmy obdarzeni, wypełniali zawsze mężnie, podobnie jak św. Andrzej. Zechciejmy i my, na wzór św. Andrzeja,  doświadczyć Jezusowej radości, odważnie dzieląc się naszym świadectwem wiary z naszą najbliższą rodziną. Możemy uczynić to bardzo dyskretnie, dlatego pierwszym etapem niech będzie przemiana naszego życia i związane z nią owoce nawrócenia: pokój, uczynność, przebaczenie.

dodane 2005-01-26 01:41

o. Augustyn Pelanowski OSPPE

GN 04/2005 |

Zobaczył więc nie tylko naprawiających i zarzucających, ale tych, którzy cierpliwie potrafią naprawiać i poprawiać, oraz tych, którzy potrafią innych skutecznie wyciągać z dna! Nie ma siły do wyciągnięcia z potopu grzechów innych ten, kto nie ma siły do naprawiania sieci swego sumienia. Greckie słowo użyte na określenie czynności naprawiania sieci (katartizontas) ma również znaczenie moralne i użyte zostało w Liście św. Pawła do Galatów (6,1) w znaczeniu sprowadzania kogoś na poprawną drogę życia w Duchu Jezusa: „Bracia, a gdyby komu przydarzył się jaki upadek, wy, którzy pozostajecie pod działaniem Ducha, w duchu łagodności sprowadźcie takiego na właściwą drogę. Bacz jednak, abyś i ty nie uległ pokusie”.

Podobnie rzecz się ma z tym samym słowem użytym przez Ewangelistę. Naprawiane nabrało tu sensu doskonalenia podobieństwa do Nauczyciela – Jezusa! „Uczeń nie przewyższa nauczyciela. Lecz każdy, dopiero w pełni wykształcony, będzie jak jego nauczyciel” (Łk 6,40). Chodzi więc o taką pracę nad sieciami sumienia, żeby nie przepuszczać „grubych ryb” – osobistych grzechów, wyślizgujących się z pamięci jak śliskie ryby. Tylko wtedy wyciągniemy innych z dna, gdy sami potrafimy z własnego wydobyć swoje grzechy. I tylko w tej dziedzinie możemy innym pomóc w której sami odnieśliśmy zwycięstwo. Jezus powoływał na Apostołów właśnie rybaków, a nie krawców czy szewców albo legionistów, bo ten wybór ma związek z grzechem człowieka.

Dlaczego? Grzech zafałszował właściwy kształt człowieka jako Bożego obrazu. Ryba w symbolice biblijnej to zwierzę podziemne, ukryte, najniżej postawione w hierarchii stworzeń, będące na dnie. Według Księgi Rodzaju (2,19–20), ryby i inne stwory wodne nie zostały nazwane przez Adama, dopóki on był w raju. Pismo Święte mówi też o otchłani śmierci, o dnie zatracenia, jako o olbrzymim potworze morskim, nazywanym Lewiatanem. Wyobrażano go sobie jako olbrzymią rybę, podobną do węża, która paszczą pochłania przeklęte stworzenia. Panować nad rybami – to panować nad otchłanią, nad śmiercią, grzechem, szatanem, wreszcie nad tym, co ukryte w głębinach ludzkiego ducha, na dnie życia. Grzech to utopiony w podświadomości ludzki bunt, zakryty sprzeciw wobec Boga.

Zakryty, tak jak ryba ukryta jest pod powierzchnią wody. To dumny sprzeciw, nad którym straciliśmy panowanie. W Księdze Rodzaju (1,26), w pierwszym opisie stworzenia człowieka, napisano: „A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi”. Podobieństwo do Boga polega więc na panowaniu nad skrytymi wirami serca, nad wyrywającymi się rekinami grzechów. Umieć to z siebie wyłowić – to być obrazem Boga!

http://gosc.pl/doc/796111.Panowanie-nad-rekinami

Święty rybak

JOSE DE RIBERA

“Św. Andrzej”,
olej na płótnie, ok. 1631, Muzeum Prado, Madryt

Spracowane ciało starego człowieka opiera się o wielki drewniany krzyż. To jedyny znak, że mamy przed sobą świętego. Bez tego atrybutu byłby to po prostu portret rybaka spod Neapolu, bo tam Ribera malował swój obraz. Artysta zrezygnował nawet z zaznaczenia nad głową św. Andrzeja aureoli. Chciał bowiem, byśmy zobaczyli apostoła jako zwykłego człowieka, którego szlachetne życie i męczeńska śmierć doprowadziły do wiecznej chwały.

Andrzej zmarł ukrzyżowany w greckim mieście Patras na półwyspie Peloponez 30 listopada 62, 65 lub 70 roku. Wcześniej dokonał tam bardzo wielu nawróceń. Wśród nawróconych mieli się znaleźć żona i brat rzymskiego prokonsula Aegeatesa. Rozwścieczony prokonsul nie darował tego apostołowi i skazał go na śmierć.

Krzyż, który widzimy z prawej strony obrazu, ma niezwykły kształt, przypominający literę X. Zgodnie z tradycją, utrwaloną już ok. IV wieku, właśnie na takim krzyżu skonał św. Andrzej. Było to symboliczne nawiązanie do słowa Chrystus. Grecka litera X (wymawiana jak “ch”) jest bowiem pierwszą literą greckiego słowa Xp!otoç (Christos). Taki krzyż, znany w starożytnym Rzymie pod nazwą crux decussata, nazywany jest teraz powszechnie krzyżem św. Andrzeja.

Z prawej strony obrazu widzimy więc aluzję do śmierci apostoła, natomiast z lewej – do jego ziemskiego życia. Był kiedyś rybakiem. Dlatego prawą ręką trzyma końcówkę haczyka wbitego w język złowionej ryby. Pomiędzy pracą rybaka a śmiercią na krzyżu wydarzyło się w życiu Andrzeja coś, co teraz rozświetla mu nadnaturalnym światłem jego szlachetną, mądrą twarz. Andrzej był – wraz ze swym bratem Piotrem – pierwszym uczniem powołanym przez Jezusa.

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki “Gość Niedzielny” Nr 47 – 28 listopada 2010r.

W złotym blasku

BARTOLOME ESTEBAN MURILLO

“Męczeństwo św. Andrzeja”
olej na płótnie, 1675-1682 Muzeum Prado, Madryt

Oprawcy przywiązują św. Andrzeja do krzyża. Twarz świętego, zwrócona w stronę nieba, jest jednak radosna. Wyraźnie widzi on już rzeczywistość życia wiecznego. Niebo spowite jest ciemnymi chmurami, ale nad głową św. Andrzeja roztacza się złoty blask. W tym blasku widać anioły niosące palmę męczeństwa dla męczennika.

Krzyż, na którym umiera św. Andrzej, ma niezwykły kształt, przypominający literę X. Było to symboliczne nawiązanie do słowa Chrystus. Grecka litera (wymawiana jak “ch”) jest bowiem pierwszą literą greckiego słowa (Christos). Taki krzyż, znany w starożytnym Rzymie jako crux decussata, nazywany jest teraz powszechnie krzyżem św. Andrzeja. Apostoł nie został do niego przybity, lecz przywiązany sznurami, co widzimy na obrazie Murilla.

Według tradycji, po Zesłaniu Ducha Świętego św. Andrzej głosił Ewangelię wśród Scytów, na Kaukazie, a także na terenach późniejszej Rusi. Prawosławni przypisują mu również założenie biskupstwa w Bizancjum.

Ostatnim etapem jego misyjnych pielgrzymek miało być greckie miasto Patras na Peloponezie. Andrzej dokonał tam bardzo wielu nawróceń. Wśród nawróconych mieli się znaleźć żona i brat rzymskiego prokonsula Aegeatesa. Rozwścieczony prokonsul nie darował tego apostołowi i rozkazał go ukrzyżować. Jak opowiadają o tym pisma z III wieku, święty, wisząc na krzyżu, jeszcze przez dwa dni nauczał i nawracał pogan. Według tradycji, Andrzej zmarł 30 listopada 62, 65 lub 70 roku. W ten dzień Kościół obchodzi jego wspomnienie.

Wysłanników prokonsula, nadzorujących egzekucję, widzimy z prawej strony obrazu. Z lewej na pierwszym planie artysta namalował ludzi, którzy pozostawali pod wpływem nauk apostoła. Jedna z kobiet w rozpaczy chowa twarz w dłoniach.

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki “Gość Niedzielny” Nr 48 – 30 listopada 2008r.

Niebo i piekło

MICHAŁ ANIOŁ (MICHELANGELO BUONARROTI)

“Sąd Ostateczny”
fresk, 1537-1541, Kaplica Sykstyńska, Watykan

To malowidło zdumiewa niezwykłym rozmachem. Ma 13,7 na 12,2 metra i przedstawia prawie 400 postaci.

Najbardziej nowatorskie w kompozycji Michała Anioła jest przedstawienie Chrystusa. Widzimy Go w centrum górnej części dzieła. Nie siedzi dostojnie na tronie, jak w innych obrazach pokazujących Sąd Ostateczny. Wygląda jak antyczny heros unoszący gniewnie prawe ramię. Tuż przy nim siedzi lekko zalękniona Maryja, a wokół gromadzą się święci. W ich pierwszym kręgu łatwo rozpoznać Andrzeja (na lewo od Maryi z krzyżem w kształcie litery X) czy Piotra (z prawej strony z kluczem). Przy nogach Jezusa siedzą na chmurach Wawrzyniec (z rusztem) i Bartłomiej (z nożem i zdartą skórą). Powyżej w półokrągłych zwieńczeniach malowidła aniołowie niosą narzędzia Męki Pańskiej: krzyż, koronę cierniową, kolumnę, przy której był biczowany…

Inni aniołowie, poniżej, oznajmiają trąbami, że nadszedł czas sądu i odczytują imiona zbawionych i skazanych na potępienie. Ci pierwsi są unoszeni do nieba z lewej strony obrazu. Na samym dole powstają dopiero z grobów.

Z prawej strony grzesznicy są strącani do piekła. Zajmuje się tym Charon – demoniczny przewoźnik wiozący potępionych łodzią. Nieco wyżej widzimy, jak niektórzy grzesznicy bezskutecznie próbują dostać się do nieba. Ściągają ich w dół demony, a od góry bronią im dostępu święci, używający w tym celu swych atrybutów – narzędzi męczeństwa. Szymon nastawia przeciw grzesznikom piłę, a Katarzyna – koło do łamania kości.

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki “Gość Niedzielny” Nr 47 – 23 listopada 2008r.

Apostoł Pana Jezusa w Warszawie

Przedruk za: Niedziela, edycja warszawska 48/2003

Relikwie św. Andrzeja Apostoła zostaną 30 listopada uroczyście sprowadzone do kościoła Środowisk Twórczych przy placu Teatralnym. – To wielkie święto i niezwykłe wydarzenie dla Warszawy oraz całej Polski – mówi ks. prał. Wiesław Niewęgłowski, krajowy duszpasterz twórców i rektor ich kościoła. Sprowadzenie relikwii to szczególne wydarzenie tegorocznych obchodów 25-lecia istnienia Duszpasterstwa Środowisk Twórczych.

Inicjatorem sprowadzenia relikwii św. Andrzeja do Polski był ks. Niewęgłowski. Podkreśla, że nie było to łatwe. Już sama procedura jest skomplikowana, a poza tym nieczęsto udziela się relikwii męczenników starożytności, bo gdyby spełnić wszystkie prośby, to po kilku latach z doczesnych szczątków świętego nic by nie zostało. Dlatego też fakt, że sprowadzono relikwie św. Andrzeja do Polski trzeba uznać za wydarzenie naprawdę wyjątkowe.

Z ziemi włoskiej do Polski

Relikwie św. Andrzeja od 800 lat spoczywają we Włoszech, w Amalfi koło Neapolu. 18 października zostały przekazane podczas specjalnej uroczystości Duszpasterstwu Środowisk Twórczych. Następnego dnia przyjechały do Rzymu. Na życzenie Ojca Świętego przez 3 dni relikwiarz stał w Jego prywatnej kaplicy. Jan Paweł II modlił się przy relikwiach, odprawiał Msze św.

30 listopada relikwie zostaną uroczyście wprowadzone do kościoła na pl. Teatralnym. Wcześniej, o godz. 16.00, w archikatedrze św. Jana na Starym Mieście Mszy św. w koncelebrze z kilkudziesięcioma biskupami przewodniczyć będzie Prymas Polski kard. Józef Glemp. W uroczystościach wezmą udział także ambasadorowie kilkunastu państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz duchowni prawosławni. – Św. Andrzej Apostoł jest najważniejszym świętym w prawosławiu – podkreśla ks. Niewęgłowski. – Sprowadzenie Jego relikwii otwiera więc nowy rozdział w kontaktach Kościoła katolickiego i prawosławnego. Niech nasz kościół stanie się szczególnym miejscem ekumenicznym dla całej Europy Środkowej i Wschodniej. Niech tutaj Kościół rzeczywiście oddycha tymi „dwoma płucami”, o których mówił Ojciec Święty.

Patron małżeństw i zakochanych

Św. Andrzej Apostoł jest patronem prawosławia, Słowian oraz… małżeństw. Jest orędownikiem zakochanych. Wspomaga w wypraszaniu potomstwa. – To bardzo ważne, że św. Andrzej jest patronem małżonków. Teraz, kiedy często związki małżeńskie przeżywają wielorakie kryzysy, św. Andrzej będzie orędownikiem osób pozostających w kryzysach. Natomiast ci małżonkowie, którzy żyją w zgodzie i miłości, będą mieli okazję podziękować za to Bogu właśnie za pośrednictwem św. Andrzeja – mówi ks. Niewęgłowski.

Relikwie św. Andrzeja spoczną w pięknym relikwiarzu wykonanym przez prof. Gustawa Zemłę. Relikwiarz ma przesłanie teologiczne. W pierwszej części jest twarz Świętego, której pierwowzorem był fresk rzymski z VII w. Natomiast po drugiej stronie, na tle krzyża Chrystusa, widnieje płomienisty krzyż św. Andrzeja o kształcie litery X.

(…)

Andrzej Apostoł pochodził z Betsaidy, a mieszkał w Kafarnaum. Był bratem św. Piotra. Pracował jako rybak. Pod wpływem Jana Chrzciciela poszedł za Chrystusem, gdy Ten przyjmował chrzest w Jordanie. Był pierwszym powołanym przez Jezusa na apostoła. Przez cały okres publicznej działalności Jezusa należał do Jego najbliższego otoczenia. 30 listopada w Patras na Peloponezie, został ukrzyżowany na krzyżu o kształcie litery X. Tam też go pochowano. W 356 r. przeniesiono relikwie z Patras do Konstantynopola. W 1208 r. Krzyżowcy wywieźli relikwie do Amalfi.

Piotr Chmieliński

http://www.dst.waw.pl/2012/09/apostol-pana-jezusa-w-warszawie/

Św. Andrzej i Credo

2012-11-23 13:21

Ks. Ireneusz Skubiś

[Fot. pl.wikipedia.org]Święty Andrzej apostoł to młodszy brat św. Piotra. To on pokazał Piotrowi Chrystusa. Jak wielu uczniów, oddał życie za Chrystusa. Św. Andrzej jest szczególnie czczony i kochany w Kościele wschodnim, jest patronem Kościoła prawosławnego. Ma także wielki mir w Kościele łacińskim, patronuje wielu instytucjom kościelnym, parafiom, kwestorom. Narosły wokół św. Andrzeja przeróżne legendy i zwyczaje, które często mają postać ludowych praktyk. Wiemy o tzw. andrzejkach, po których zawsze następuje Adwent z postem i wzmocnioną dyscypliną kościelną. W związku z tym zaczęto wymyślać różne rzeczy, żeby uczcić św. Andrzeja, ostatnią przed Adwentem zabawą i wesołą „wróżbą”. Zwyczaje te niejednokrotnie nawiązują jeszcze do czasów pogańskich i graniczą z zabobonem, dość groźnym dla człowieka. Niekiedy nawet poważni ludzie powołują się na zabobony, co powoduje jakieś rozchwianie mentalne w życiu społecznym i prowadzi donikąd. Wiemy jak wielkie kłopoty mają misjonarze na misjach, kiedy miejscowy czarownik odprawia jakieś gusła i ma w wiosce duże poparcie, ludzie korzystają z jego magicznych „usług”, a ignorują działania duchownego katolickiego. To niewłaściwe i groźne dla wiary. Czasem jest to tylko zwyczaj, rytuał zabawowy, ale mocno wpływa na świadomość danej społeczności. W wielu wypadkach nie można sobie z tym poradzić. Ale nie tylko w Afryce czy Ameryce Południowej jest taka podatność na tzw. czary i gusła, bo i w światłej Europie wiara w jakieś dziwne rzeczy dochodzi niejednokrotnie do głosu i odgrywa duże znaczenie.

Dzieje się to zwłaszcza tam, gdzie ludzie tracą wiarę w Boga lub gdy traci ona u nich na znaczeniu. Idą wtedy w kierunku różnych bożków, śmiesznych wierzeń, choć często są inteligentni, światli, wykształceni. Widzimy, jak wielu ludzi korzysta z usług tzw. wróżek, szuka rozwiązania swoich trudnych spraw w kartach, horoskopach itd. Świat ludzkich zaczarowań istnieje, jest mocny, buduje rzeczywistość na wyobraźni. Najgorsze jest to, że ludzie w to wierzą i zamiast myśleć racjonalnie, wydają niekiedy duże pieniądze na ułudę, która odbiera normalność myślenia i działań.

Trzeba nam więc ciągle pracować nad tym, żeby ludzie trzymali się rozumu i wiary w Pana Boga. Pierwsze przykazanie obowiązującego nas wszystkich Dekalogu mówi: „Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną”. To Bóg jest więc naszą jedyną wyrocznią, perspektywą i nadzieją. Tak zresztą znamy Go z nauki wiary chrześcijańskiej. Jest duchem, ale osobowym, i człowiek modli się do Niego, wiedząc, że On wysłucha, że chce pomóc.

Przy okazji święta św. Andrzeja chcę przypomnieć, że podstawa naszej wiary jest pokazana w Credo – symbolu wiary, wyznawanym podczas Mszy św. „Wierzę w jednego Boga…”. Taką wiarę wyznaje Kościół, w tej treści zawierają się główne prawdy wiary chrześcijańskiej. W obliczu różnych pokus, gdy stajemy wobec możliwości uczestnictwa we wróżbach andrzejkowych, musimy wiedzieć, w Kogo wierzymy, jaka zabawa przystoi chrześcijaninowi i Komu powinniśmy wyznać naszą miłość.

Wychwalajmy Pana Boga i mówmy: „Króluj nam, Chryste, zawsze i wszędzie…”.

Edycja częstochowska 48/2012 , str. 1, 8E-mail: edycja.czestochowa@niedziela.pl
Adres: ul. 3 Maja 12, 42-200 Częstochowa
Tel.: (34) 369-43-00http://www.niedziela.pl/artykul/103096/nd/Sw-Andrzej-i-Credo