O odwadze – kolejny wykład prof. Andrzeja Nowaka

z cyklu “Węzły polskiej pamięci”. Pierwsza prelekcja z tej serii odbyła się 6 września 2016 i nosiła tytuł “Wolność”. Opisałam zarówno ją, jak i cały cykl {TUTAJ}. Na stronie Solidarni 2010 {TUTAJ} znajduje się relacja wideo {TUTAJ}. Trzeci wykład – “Unia” będzie miał miejsce 8 listopada 2016 [jak zwykle] w Domu Pielgrzyma “Amicus” przy parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu o godz. 17:00. Wcześniej jednak, 5 listopada 2016 w Centrum Prasowym [Dom Dziennikarza] przy ul. Foksal 3/5 o godz 11:00 odbędzie się wykład prof. Andrzeja Nowaka “Z ziemi obcej DLA Polski” inaugurujący Konferencję “Państwo Polskie a Polonia”. Miejsca w sali głównej na 1. piętrze należy zajmować od 10:30.

Wykład o odwadze odbył się we wtorek, 4 października 2016. Był on transmitowany na żywo przez Internet. Zapis owej transmisji jest {TUTAJ}, a ostateczna wersja ukaże się wkrótce na stronie Solidarni 2010. Profesor zaczął swe rozważania od “Iliady” Homera i postaci jej głównego bohatera Hektora, który początkowo zląkł się Achillesa, ale potem przełamał strach i stanął do walki w obronie swej ojczyzny, Troi przeciw najeźdźcy [Achillesowi]. Poległ wprawdzie, ale jako bohater, a nie tchórz. Potem Andrzej Nowak wspomniał o dialogu Platona “Laches” poświęconemu właśnie męstwu i odwadze [omówienie {TUTAJ}, streszczenie w jęz. angielskim {TUTAJ}]. W “Państwie” Platon mówi też o innym rodzaju odwagi – odwadze cywilnej, polegającej na konsekwentnej i uporczywej obronie swych przekonań. Święty Tomasz z Akwinu uważał, że odwaga jest drugą z czterech cnót kardynalnych [po roztropności].

Wykładowca przeszedł potem do historii Polski. Sławił odwagę, jakiej wymagało od Mieszka I porzucenie dawnej wiary pogańskiej i przyjęcie chrześcijaństwa. Opisał też męstwo obrońców Niemczy i Głogowa przed wojskami niemieckimi. Mówił też o walce Henryka Pobożnego z Tatarami pod Legnicą. Henryk Pobożny zginął, ale Tatarzy ponieśli ciężkie straty i ostatecznie wycofali się. Stwierdził, że odwaga cywilna powinna współgrać z militarna. Bitwa pod Grunwaldem była wielkim zwycięstwem, ale to Paweł Włodkowic i profesorowie UJ mieli odwagę obalić kłamstwa Krzyżaków i uzyskać poparcie papieża.

Prof. Andrzej Nowak mówił także o “odwadze naukowej” Kopernika. Ten ostatni wsławił się też odwagą militarna jako dowódca obrony Olsztyna. Przytaczał przykłady “odwagi reformatorskiej” [np. Konarskiego], a w okresie zaborów militarnej odwagi powstańców. Zapewnił, że gdyby nie tradycja powstań: listopadowego i styczniowego – nie byłoby udanego powstania wielkopolskiego i śląskiego. Omawiał też dziedzictwo polskiego romantyzmu. Swe rozważania na temat odwagi w dziejach Polski profesor doprowadził aż do dnia dzisiejszego. Wykład był długi, trwał półtorej godziny. Potem profesor odpowiedział na kilka pytań, w tym na jedno zadane przez Internet.

W ogóle rozwój technologii powoduje, że wcale nie trzeba uczęszczać na wykłady. Śledzić można relację na żywo, a pytania zadawać przez łącze internetowe, bądź e-mailem. Podczas wrześniowej prelekcji na sali było ze 200 osób, a relacja wideo ma już 4570 odsłon.

O autorze: elig