Odbył się on przedwczoraj, 7 marca 2017 o godz 17:00 w Domu Pielgrzyma “Amicus” przy parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. Jego pełny tytuł brzmiał “Aleksander i Mikołaj a sprawa polska: spór o wschodnią orientację polskich nadziei “. Była to już siódma prelekcja z cyklu “Węzły polskiej pamięci”. Relacja z niej jest na stronie Solidarnych 2010 {TUTAJ (link is external)}” O ile poprzedni wykład z tego cyklu traktował o rachubach Polaków na pomoc Zachodu, szczególnie w dobie napoleońskiej [patrz {TUTAJ}], to obecny mówił o tych, co liczyli na ułożenie stosunków z Rosją w sposób możliwie korzystny dla nas.
Ze strony rosyjskiej zwolennikiem pewnych ustępstw względem Polaków był niewątpliwie Aleksander I. Na Kongresie Wiedeńskim w roku 1815 przeforsował on ideę utworzenia Królestwa Polskiego, ze stosunkowo dużą autonomią, połączonego węzłem dynastycznym z Rosją. Ten rosyjski protektorat obejmował niewielką [128 tys. km2] część centralnej Polski. Nawet tak niewielkie ustępstwo wzbudziło protesty w Rosji. Aleksander I mówił “Polacy maja trzech wrogów: Prusy, Austrię oraz naród rosyjski. Zwolennicy ugody z Rosją nie rozumieli na ogół Rosji. Wydawało im się, że Polacy stoją wyżej od Rosjan i mogą ich “oświecić”.
Rosjanie jednak byli przywiązani do tradycji grecko-bizantyjskiej, czyli do prawosławia. Katolickich Polaków uważali za ciemnych heretyków. Pewne uznanie wzbudziła u nich tylko Konstytucja # Maja, gdyż spodobała się ona na Zachodzie. Profesor Nowak zwrócił też uwagę na to, iż Rosja nie jest w stanie nawiązać partnerskich stosunków ze słabszymi sąsiadami. Zawsze chce ich zdominować. Dlatego też autonomia Królestwa Polskiego długo nie przetrwała.
Po śmierci Aleksandra w 1825 roku na rosyjski tron wstąpił Mikołaj I, wrogo odnoszący się do Polski. Stopniowo ograniczał on autonomię, zwłaszcza po Powstaniu Listopadowym w 1830 r. Pragnął on np. wyrugować język polski. W 1844 roku powstał pomysł zapisywania polszczyzny cyrylicą. Nie wiedziano jednak, co zrobić z samogłoskami “ą” i “ę”. Do idei tej powrócono jeszcze w 1852 r. Plany ugody z Rosją spaliły więc na panewce z powodu nie dających się usunąć różnic religijnych i kulturowych. Ten stan rzeczy trwa do dziś, czego dowodem jest polityka Putina..
Następny wykład z cyklu “Węzły polskiej pamięci” odbędzie się 4 kwietnia 2017 w tym samym miejscu i o tym samym czasie. Natomiast MAJOWEGO WYKŁADU NIE BĘDZIE. Został przeniesiony na czerwiec.
Relacja wideo jest tu: