Selma Lagerlöf

Serce miej otwarte dla wszystkich, zaufaj niewielu.

Poprzez przemianę serca każdego człowieka można zmieniać na lepsze to, co jest w około nas…

Zatrudnienie w winnicy oznacza przyjęcie Miłości jako swojego sposobu życia.

Wielkie okazje bywają czasem bardzo niepozorne ….

Miłość współweseli się z dobrem. Tylko takie myślenie niesie w sobie życie, które jest ze swojej istoty wspólnotą, komunią. Nie ma w nim miejsca na prywatę, zamknięcie i wyrastającą z nich konkurencję. Władza nie jest dominacją, lecz służbą. Podobnie wszelkie dobro jest dobrem służącym wszystkim.

*********

**********

Przypowieść o drzewach wybierających królaCzytanie z Księgi Sędziów.

Wszyscy możni miasta Sychem oraz cały gród Millo zgromadzili się i przyszedłszy na równinę, gdzie stała stela w Sychem, ogłosili Abimeleka królem.
Doniesiono o tym Jotamowi, który poszedłszy, stanął na szczycie góry Garizim, a podniósłszy głos, tak do nich wołał: „Posłuchajcie mnie, możni Sychem, a Bóg usłyszy was także. Zebrały się drzewa, aby namaścić króla nad sobą. Rzekły do oliwki: «Króluj nad nami!» Odpowiedziała im oliwka: «Czyż mam się wyrzec mojej oliwy, która służy czci bogów i ludzi, aby pójść i kołysać się ponad drzewami?» Z kolei zwróciły się drzewa do drzewa figowego: «Chodź ty i króluj nad nami!» Odpowiedziało im drzewo figowe: «Czyż mam się wyrzec mojej słodyczy i wybornego mego owocu, aby pójść i kołysać się ponad drzewami?» Następnie rzekły drzewa do krzewu winnego: «Chodź ty i króluj nad nami!» Krzew winny im odpowiedział: «Czyż mam się wyrzec mojego soku, rozweselającego bogów i ludzi, aby pójść i kołysać się ponad drzewami?» Wówczas rzekły wszystkie drzewa do ostu: «Chodź ty i króluj nad nami!» Odpowiedział oset drzewom: «Jeśli naprawdę chcecie mnie namaścić na króla, chodźcie i odpoczywajcie w moim cieniu! A jeśli nie, niech ogień wyjdzie z ostu i spali cedry libańskie»”.

Oto słowo Boże.

PSALM RESPONSORYJNY  (Ps 21,2-3.4-5.6-7)

Refren: Król się weseli z Twej potęgi, Panie.

Panie, król się weseli z Twojej potęgi *
i z Twojej pomocy tak bardzo się cieszy.
Spełniłeś pragnienie jego serca *
i nie odmówiłeś błaganiom warg jego.

Bo pomyślne błogosławieństwo wcześniej nań zesłałeś, *
szczerozłotą koronę włożyłeś mu na głowę.
Prosił Ciebie o życie, Ty go obdarzyłeś *
długimi dniami na wieki i na zawsze.

Wielka jest jego chwała dzięki Twej pomocy, *
ozdobiłeś go dostojeństwem i blaskiem.
Boś go błogosławieństwem uczynił na wieki, *
napełniłeś go radością Twojej obecności.

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ  (Hbr 4,12)

Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.

Żywe jest słowo Boże i skuteczne,
zdolne osądzić pragnienia i myśli serca.

Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja.

EWANGELIA  (Mt 20,1-16a)
 
Przypowieść o robotnikach w winnicy

Słowa Ewangelii według świętego Mateusza.

Jezus opowiedział swoim uczniom następującą przypowieść:
„Królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy. Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy.
Gdy wyszedł około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na rynku bezczynnie, i rzekł do nich: «Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam». Oni poszli. Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił.
Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: «Czemu tu stoicie cały dzień bezczynnie?» Odpowiedzieli mu: «Bo nas nikt nie najął». Rzekł im: «Idźcie i wy do winnicy».
A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: «Zwołaj robotników i wypłać im należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych». Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po denarze. Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze.
Wziąwszy go, szemrali przeciw gospodarzowi, mówiąc: «Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty». Na to odrzekł jednemu z nich: «Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje, i odejdź. Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?»
Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi”.

Oto słowo Pańskie.

 

 **********************************************************************************************************************

 

KOMENTARZ

Boża sprawiedliwość
 
Miłosierdzie Boże jest bez granic i działa w każdej chwili. Bóg czeka na człowieka nieustannie. Nawet największy grzesznik, gdy tylko okaże swoją skruchę, może otrzymać przebaczanie wszystkich swoich win i znaleźć natychmiast „pracę” w Królestwie Bożym. Taki sposób działania, jest jakże różny od czysto ludzkiej sprawiedliwości. Dzisiejsza przypowieść obrazuje to znakomicie. Właściciel zrównał wynagrodzenie tych, co pracowali tylko godzinę, z zarobkiem tych, którzy byli zatrudnieni od rana. Miał do tego prawo, bo z każdą z tych osób umawiał się osobno. Bóg ma także prawo do tego, aby ten, kto nawrócił się w ostatniej chwili swego życia, wszedł do Królestwa Bożego razem z tym, który całe życie był wiernym uczniem.

Uwolnij mnie, Panie, od jakiejkolwiek zazdrości. Otwórz moje serce na każdego nawróconego grzesznika, tak jak to Ty czynisz.

Dzisiejsze Słowo pochodzi z Ewangelii wg Świętego Mateusza
Mt 20, 1-16a
Jezus opowiedział swoim uczniom następującą przypowieść: «Królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy. Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy. Gdy wyszedł około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na rynku bezczynnie, i rzekł do nich: „Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam”. Oni poszli. Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił. Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: „Czemu tu stoicie cały dzień bezczynnie?” Odpowiedzieli mu: „Bo nas nikt nie najął”. Rzekł im: „Idźcie i wy do winnicy”. A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: „Zwołaj robotników i wypłać im należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych”. Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po denarze. Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze. Wziąwszy go, szemrali przeciw gospodarzowi, mówiąc: „Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty”. Na to odrzekł jednemu z nich: „Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje, i odejdź. Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?” Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi».

Gospodarz  wielokrotnie wychodzi po swoich robotników. Rozumie ich uczucia wynikające z braku pracy. Dlatego zatrudnia ich nawet pod koniec dnia. Jest obrazem Boga nieustannie poszukującego człowieka, rozumiejącego wszystkie jego troski i frustracje.

Postępowanie gospodarza nie podoba się jednak robotnikom. Widzą, że ich wielokrotnie większy wysiłek nie przyniósł im odpowiednio większej zapłaty. Domagają się słusznej sprawiedliwości. W jakich obszarach swojego życia czujesz się traktowany gorzej niż inni, gorzej niż na to zasługujesz?

Gospodarz odwraca kolejność robotników, pierwsi stają się ostatnimi. Nie robi tego jednak po to, aby pokazać, kto lepiej pracował. Pragnie jedynie być hojnym, jego wielka dobroć pozbawiona jest sztywnych schematów i ram. Robotnicy jednak nie są w stanie tego dostrzec, bo koncentrują się jedynie na porównywaniu z innymi. Takie myślenie jest także wielką przeszkodą w życiu religijnym. Zamyka oczy na hojność i dobroć Boga. Słuchając ponownie Ewangelii, poszukaj dobra, które spotyka cię w życiu. Pomyśl, jak wiele zagrożeń i nieszczęść ominęło cię dzięki temu, że Bóg wciąż nad tobą czuwa.

Powierz Jezusowi to wszystko, co przyniosła modlitwa. Poproś Go o pomoc, abyś nawet pośród trudu coraz bardziej odkrywał królestwo Boże.

http://modlitwawdrodze.pl/modlitwa/?uid=3935

O muzyce

Utwór: Mów do nas, Hallelujah – live 2007
Wykonanie: Pomoc Duchowa
Utwór: Sinfonia 13, JS Bach on 8 string guitar
Wykonanie: Daniel Estrem

**********

Dobroć Boga jest wspaniała!

Są w naszym życiu czynności i działania, które wymagają wyostrzenia uwagi. Dotyczy to także (powinno) czytania i rozważania Pisma Świętego. Kiedy bierzemy je do ręki z intencją czytania / słuchania, to najpierw winniśmy „obudzić się ze snu”. Święty Ignacy radzi, żeby na początku każdej modlitwy (zanim ją zaczniemy) zadać sobie (choćby) jedno z trzech przykładowych pytań: Dokąd się udaję? Po co? W czyjej obecności stanę? Oczywiście, te pytania mają moc budzenia i aktywizowania całej osoby ku słuchaniu, gdy – po odpowiednim namyśle – udzielamy na nie konkretnej odpowiedzi.

• Zatem chciejmy zdać sobie sprawę z tego, że oto Wielki Stwórca Kosmosu i mojej osoby (wszystkich ludzi) chce się ze mną porozumieć za pośrednictwem natchnionej Księgi Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu.
• Z góry mogę założyć, że mój Stwórca i Ojciec chce się ze mną skomunikować, bym nie był sam – zamknięty w ciasnym kręgu własnej osoby i widzialnego świata.

Wypowiedź Boga w Biblii jest przebogata i nie do ogarnięcia jednym spojrzeniem i jedną myślą. Na razie taki jest nasz sposób poznawania rzeczywistości i uwewnętrznienia jej, iż podejmujemy z Pisma Świętego jakiś jeden fragment, oczywiście starając się mieć w pamięci (w tle) szerszy kontekst Bożego Objawienia. Jeśli chcemy sobie ten kontekst przywołać i żywiej uobecnić, to możemy „wyrecytować” Credo czy Ojcze nasz. W tych „tekstach” jest w pewnym sensie wszystko, co najważniejsze. Po umiejscowieniu siebie w tak rozległym i wspaniałym Horyzoncie Bożego Objawienia powinniśmy przystąpić do pożywienia się sensem ukrytym w danej perykopie, zdaniu czy może czasem nawet jednym Słowie Pana! Są niewątpliwie w Piśmie Świętym „kąski” szczególnie smakowite i pożywne. Trzeba je jednak na dłużej wziąć na „zęby mądrości” (określenie dzisiejszego patrona, św. Bernarda), by poczuć smak i duchową moc danego słowa Pana. Jest tak, że poprzez jeden dobrze przyswojony (najpierw rozdrobniony zębami mądrości) fragment słowa Bożego – udziela się nam „cały Bóg”. On sam – z bogactwem swoich darów – udziela się nam w intensywnym kontakcie ze słowami Ewangelii…

• Ileż to razy po jednym dobrym kazaniu czy osobistej owocnej medytacji lub ewangelicznej kontemplacji wychodziliśmy umocnieni, pocieszeni i z mniej lub wyraźniej odczuwanym (uświadomionym) wzmocnieniem naszej wiary, nadziei i miłości wobec Boga! I znów poczuliśmy przypływ sił, by nadal nieść swój (Jezusowy) krzyż, dążyć do Nieba, odważnie tracąc swoje (obecne) życie dla życia wiecznego.
• Niech powyższe spostrzeżenia zachęcają nas do porządnego budzenia się (i budzenia uwagi) na progu słuchania i przyswajania Słowa Bożego. Wydać by się ono mogło „głupstwem” (por. 1 Kor 1, 21), a jest tak naprawdę „cudem”, który wymyślił Bóg, by móc nas nim dosięgać, hojnie obdarowywać, prowadzić do Siebie – zbawiać!
• Zatem naszym gorącym i starannie rozbudzanym pragnieniem winno być to, by dobrze „czytać Boga” – z najwyższą uwagą i starannością spotykać się z Nim w Jego Słowie, nawet jeśli jest to tylko jedna przypowieść, jedna Jego Myśl.

***

W tym momencie należałoby wziąć na „zęby mądrości” dzisiejszą ewangelię. Pewno już to sami uczyniliśmy, a jeśli nie, to jest jeszcze trochę czasu (do północy). A ja być może później „coś” jeszcze dopiszę w nawiązaniu do dzisiejszej ewangelii. Jest ona w swej wymowie dość oczywista, a przy tym zaskakuje, w pewnym sensie rozczarowuje, ale przede wszystkim objawia wspaniałą Dobroć Boga Ojca! A wobec Niej (Dobroci) czym są nasze ulotne – z naszej małości i ciasnoty pochodzące – rozczarowania?

Tak, pozwólmy Bogu OJCU być DOBRYM. I z tej Dobroci czerpmy – dla siebie i dla innych – oburącz…

Jezus opowiedział swoim uczniom następującą przypowieść: Królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy. Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy.

Gdy wyszedł około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na rynku bezczynnie, i rzekł do nich: Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam. Oni poszli.

Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił.

Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: Czemu tu stoicie cały dzień bezczynnie? Odpowiedzieli mu: Bo nas nikt nie najął. Rzekł im: Idźcie i wy do winnicy!

A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: Zwołaj robotników i wypłać im należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych!

Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po denarze.

Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze. Wziąwszy go, szemrali przeciw gospodarzowi, mówiąc: Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty.

Na to odrzekł jednemu z nich:

Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje i odejdź! Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie.

Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę?

Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry? Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi (Mt 20,1-16a).

 

 

Częstochowa, 20 sierpnia 2014  AMDG et BVMH  o. Krzysztof Osuch SJ

http://osuch.sj.deon.pl/2015/08/18/dobroc-boga-jest-wspaniala/

********

Mauro Orsatti
Wystarczy tylko miłość

Dwa oblicza sprawiedliwości

Przypowieść o robotnikach w winnicy
(Mt 20,1-16)

W naszych czasach, które charakteryzują się wyjątkową wrażliwością społeczną, lektura niniejszej przypowieści kłóci się z naszym sposobem myślenia i porusza nasze uczucia. Jak zaakceptować fakt, że za nierówną pracę przysługuje to samo wynagrodzenie? Wydaje się, że zostały podważone elementarne zasady sprawiedliwości, a kwestia robotnicza rozpatrywana jest z punktu widzenia dawnego paternalizmu.

Przy spokojniejszej, mniej emocjonalnej lekturze, przy pomocy wiedzy historyczno-teologicznej odkrywamy, że Ewangelia, a szczególnie ta przypowieść, nie opowiada się po stronie właścicieli, którzy mają uciskać klasę robotniczą, ani nie stanowi narzędzia walki jednych przeciwko drugim. Punktem wyjścia jest przejaw nietolerancji, który w toku opowiadania zostanie najpierw podkreślony, a potem skrytykowany. Przeciwstawiona zostanie mu dobroć Boża, wzór i fundament ludzkiej dobroci. Rzekome domaganie się sprawiedliwości okaże się podstępnym żądaniem zachowania przywileju, a prawdziwe racje sprawiedliwości ukażą się tam, gdzie rozkwita miłość.

Tekst

1 „Albowiem królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swej winnicy. 2 Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy. 3 Gdy wyszedł około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na rynku bezczynnie, 4 i rzekł do nich: «Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam». 5 Oni poszli. Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił. 6 Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: «Czemu tu stoicie cały dzień bezczynnie?» 7 Odpowiedzieli mu: «Bo nas nikt nie najął». Rzekł im: «Idźcie i wy do winnicy». 8 A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: «Zwołaj robotników i wypłać im należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych» 9 Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po denarze. 10 Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze. 11 Wziąwszy go, szemrali przeciw gospodarzowi, 12 mówiąc: «Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty». 13 Na to odrzekł jednemu z nich: «Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? 14 Weź, co twoje i odejdź! Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. 15 Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?» 16 Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi”.

Kontekst i struktura fragmentu

Jezus jest w podróży z Galilei do Jerozolimy, gdzie odda swoje życie na krzyżu. Nie ustaje w głoszeniu swojej nauki, żeby każdy mógł się w pełni zrealizować. Mówi o wartości małżeństwa, które wybiera większość i celibatu, na który decyduje się niewielu. Wskazuje, jak ważne jest nie wpaść w sieć pieniądza i zaprasza bogatego młodzieńca, by poszedł za Nim i odnalazł w ten sposób pełnię szczęścia. Potem w przypowieści, która znajduje się tylko w Ewangelii św. Mateusza, ostrzega przed traktowaniem zbawienia jako elitarnego przywileju. Jest to upomnienie skierowane do Judejczyków, ale również do tych, którzy lubią podziały klasowe.

Spójrzmy teraz na omawiany fragment, dzieląc go na dwie części, wersety 1-7,8-15 i zakończenie (w.16), zawierające prawdę o charakterze ogólnym.
Pierwsza część (w. 1-7) rozgrywa się w ciągu tego samego dnia i przedstawia gospodarza winnicy, który wychodzi pięć razy, by nająć robotników, odpowiednio o godzinie szóstej, dziewiątej, dwunastej, piętnastej i siedemnastej. Godziny dwunasta i piętnasta są w szczególny sposób zaakcentowane. Wychodząc o godzinie dziewiątej, gospodarz zobowiązuje się dać „to co słuszne” (w. 4), co oznacza, że robotnicy z tej zmiany dostaną mniej od tych, którzy pracują już od trzech godzin. Pierwsza i ostatnia grupa robotników odgrywa najważniejszą rolę. Tylko z pierwszą zostaje zawarta pewnego rodzaju umowa o pracę, zgodnie z którą wynagrodzeniem za jeden dzień pracy jest denar. Z ostatnią grupą gospodarz nawiązuje krótki dialog, który uwalnia ich od zarzutu lenistwa: nie są próżniakami, nie pracują, gdyż po prostu nie mogą znaleźć pracy. W ten sposób kończy się pierwsza część, przedstawiona bardzo realistycznie.

Druga część (w. 8-15) rozgrywa się pod wieczór i przedstawione w niej wydarzenia nie zgadzają się z powszechnie przyjętą logiką. Robotnicy przyjęci najpóźniej dostają takie samo wynagrodzenie jak ci, którzy pracują od samego rana. Wywołuje to krytykę właściciela ze strony pracowników. Broni on swojej decyzji, podając dwa argumenty: nie został złamany żaden przepis prawa, bo umowa została ściśle dotrzymana; jego szczodrobliwość natomiast obnaża i demaskuje zawiść pierwszych robotników. Zdanie końcowe mówi o tym, że sytuacja może ulec zmianie, przypominając, że królestwo niebieskie, którego ilustracją jest przypowieść, niekoniecznie rządzi się sztywnymi prawami ustalanymi przez ludzi.

Krótki komentarz

Początek przypowieści przedstawia gospodarza wychodzącego wcześnie rano w poszukiwaniu robotników do winnicy.
Ponieważ dzień pracy trwał około dwunastu godzin, od świtu do zachodu słońca, zrozumiałe jest, dlaczego poszukiwania rozpoczynają się tak wcześnie – już o szóstej rano. Normalne jest też dzienne wynagrodzenie w wysokości jednego denara (ok. 3,5 g srebra) wyraźnie ustalone z zainteresowanymi. Należy sądzić, że tyle wart był dzień pracy robotnika, co poświadcza również Księga Tobiasza (Tb 5,15): „Ja ci daję jako zapłatę drachmę na dzień” (drachma i denar były monetami o tej samej wartości).

Tekst nie wyjaśnia kwestii dalszego poszukiwania pracowników, możemy tylko snuć na ten temat domysły. Być może gospodarz źle ocenił ilość pracy do wykonania i za pierwszym razem nie zatrudnił wystarczającej liczby robotników. Istotnie, właściciel winnicy udaje się na plac o dziewiątej, gdzie spotyka grupę bezrobotnych. Nie ustala z nimi dziennej stawki, ale w zobowiązaniu „co będzie słuszne, dam wam” wyraźnie odczytać można wolę sprawiedliwości. Możemy przypuszczać, że pracując krócej, zarobią mniej od swoich poprzedników, którzy są już w winnicy od trzech godzin.

Jeszcze bardziej niezrozumiałe są angaże z godziny dwunastej i piętnastej, które nie mówią już bezpośrednio o pracownikach i o wyraźnych zobowiązaniach finansowych ze strony pracodawcy; wszystko zamknięte jest w zwięzłym „tak samo uczynił” (w. 5). Trochę dziwne, jeśli nie wręcz odbiegające od normy, jest poszukiwanie robotników o piątej po południu, na godzinę przed zachodem słońca, kiedy kończył się dzień roboczy. Chcąc zaryzykować jakąś hipotezę, można by pomyśleć, że chodziło o szybkie zakończenie winobrania, zanim prawdopodobna ulewa zaszkodzi nie zebranym winogronom.

Abstrahując od słuszności tej hipotezy, należy przypomnieć, że celem przypowieści jest przekazanie nauki, a zostaje on osiągnięty poprzez różne szczegóły, które nie mają znaczenia same w sobie. Ważne są jedynie w powiązaniu z całym opowiadaniem. Narrator chce po prostu powiedzieć, że nie wszyscy pracowali tyle samo, a różnym wymiarom godzin – zgodnie z logiką – powinny odpowiadać zróżnicowane wynagrodzenia. W rzeczywistości tylko pierwsi są pełnoprawnymi pracownikami, bo pracowali cały dzień i ustalili wysokość zapłaty, podczas gdy pozostali są tylko dodatkową siłą roboczą.

Wieczorem następuje wyrównanie należności, począwszy od przybyłych na samym końcu. Ten szczegół, nie od razu zrozumiały, nie jest samowolną decyzją właściciela, ale ważnym elementem dla dalszego rozwoju akcji. Z faktu, że ostatni robotnicy otrzymują jednego denara, pracujący najdłużej wyciągają wniosek, że im należy się więcej, ponieważ w rzeczywistości pracowali dłużej. Ta myśl jest kusząca, bo wyższy zarobek stawia ich na uprzywilejowanej pozycji. Porównanie z pozostałymi daje poczucie inności, dzięki „zasłużonej” korzyści. Ich oczekiwania zostają jednak zawiedzione w momencie odbioru pieniędzy, bo dostają jednego denara, tyle samo co pozostali.

Z ich ust pada gorzka krytyka pod adresem gospodarza, który nie zróżnicował wynagrodzenia, nie uznając dłuższej pracy i większego wysiłku pierwszych robotników. Ich słowa wyrażają prawdę, ale równocześnie są przepełnione żalem do gospodarza i antypatią do kolegów: „Ci ostatni jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty” (w.12).

Aby usprawiedliwić swoją decyzję, zabiera głos sam właściciel, który odpowiada na prowokację. Zwraca się do jednego z robotników, być może do rzecznika ogólnego niezadowolenia, nazywając go „przyjacielem”, co jest bliskie naszemu zwrotowi „mój drogi”, używanemu w stosunku do kogoś, kogo się nie zna albo do kogo nie chce się mówić po imieniu. Zawiera w sobie dobroć, ale ukrywa też łagodny wyrzut; znajdujemy go u św. Mateusza tylko trzy razy: tutaj, w stosunku do gościa bez stroju weselnego (22, 12) i w scenie w Ogrodzie Oliwnym (26, 50), gdzie przyjacielem zostaje nazwany Judasz, który przychodzi, by zdradzić Mistrza. To słowo zostaje więc użyte zawsze w stosunku do winowajców.

Sprawiedliwość i dobroć

Odpowiedź właściciela podąża w dwóch kierunkach: sprawiedliwości i dobroci.
Najpierw gospodarz udowadnia, że nie została złamana czy podważona żadna zasada sprawiedliwości, bo obiecane pieniądze zostały wypłacone. Nie można go więc posądzić o niesprawiedliwe potraktowanie robotników zaangażowanych na początku. Gdyby otrzymali wynagrodzenie, nie wiedząc, ile dostali inni, nie byłoby żadnych skarg. „Weź, co twoje i odejdź!” (w. 14) jest z jednej strony pieczęcią gwarantującą wywiązanie się z umowy, z drugiej oddala pretensje tego, który zwraca uwagę tylko na sprawiedliwość skonstruowaną według własnych parametrów i dla swoich potrzeb.

Broniąc prawa pracodawcy, właściciel podkreśla własne prawo do zarządzania swoją własnością, tak jak uważa za stosowne: „Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę?” (w. 14-15). Oto pojawia się inny wymiar równoległy do wymiaru sprawiedliwości. Spróbujmy zrozumieć właściciela i jego sposób myślenia. Powołując się na swoje słuszne prawo, pokazuje też nową logikę, całkowicie sprzeczną z roszczeniowym sposobem myślenia pierwszych robotników.

Trzeba zauważyć na wstępie, że niektórzy pracują mniej nie z powodu złej woli, czy niedbalstwa, ale dlatego, że są ofiarami potwornego widma, któremu na imię bezrobocie. Jeszcze dzisiaj napawa ono strachem z powodu negatywnych reperkusji dla jednostki, rodziny i społeczeństwa. Bezrobocie powodowało jeszcze większy strach w czasach, kiedy oznaczało nędzę i głód. Wynagrodzenie równe jednemu denarowi pokrywało mniej więcej dzienny koszt utrzymania (por. Łk 10,35). Wypłacanie pieniędzy stosownie do rzeczywiście przepracowanych godzin oznaczało zagrożenie dla bytu pracownika i jego rodziny. Nie bez powodu jedno z mądrych praw nakazywało pracodawcy w stosunku do swojego podwładnego: „Tegoż dnia oddasz mu zapłatę, nie pozwolisz zajść nad nią słońcu, gdyż jest on biedny” (Pwt 24,15), zapewniając przeżycie rodziny przez następny dzień. Czysto formalne i zewnętrzne przestrzeganie słusznej zasady wypłacania wynagrodzenia proporcjonalnego do przepracowanych godzin, byłoby zaniedbaniem tego ważnego aspektu ze szkodą dla ludzi winnych tylko tego, że zostali zbyt późno zaangażowani do pracy.

Oczywiście, właściciel nie ma obowiązku troszczenia się o biedaków i nie można go mylić z instytucją charytatywną, jednak w swojej dobroci wychodzi naprzeciw potrzebom najbiedniejszych i zapewnia wszystkim jednakowe środki utrzymania. Nikomu niczego nie zabiera, nie łamie niczyich praw, nie działa niezgodnie z umową, ale daje wszystkim tyle, żeby wystarczyło na przeżycie następnego dnia.

Całe opowiadanie zmierza w kierunku decydującego pytania: „Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?” (w.15), które stanowi klucz interpretacyjny. Oto robotnicy zostają wezwani do zastanowienia się nad motywami swojego postępowania. Czy przyczyną ich skarg było tylko domaganie się sprawiedliwości? Wydaje się, że nie. Irytuje ich fakt, że robotnicy przybyli na końcu dostają tyle, co oni. „Zrównałeś ich z nami” (w. 12), wyrzucają właścicielowi. Ich prawo do zarobku za wykonaną pracę powinno oznaczać, że ci, którzy nie pracowali tyle samo, nie mają takiego samego prawa. Ten sposób odmawiania innym prawa jest typowy: to zamiana prawa na przywilej; przywilej w opozycji do innych, ze szkodą dla innych.

Z ich słów przebija źle skrywana zawiść, którą można uchwycić w wyrażeniu „ci ostatni”, podobnemu do „ten syn twój” z Ewangelii św. Łukasza (15, 30) czy „ten celnik” (Łk 18, 11). We wszystkich tych przypadkach ktoś okazuje swoją wyższość nad innymi. Już nie wchodzi w grę sprawiedliwość, ale solidarność, dzielenie się z innymi, wrażliwość na drugiego człowieka i jego potrzeby. Błąd robotników polega na tym, że domagają się osobistych przywilejów, zapominając o solidarności z towarzyszami pracy.

Prawdziwa niesprawiedliwość

Właściciela czeka niewdzięczne, ale konieczne zadanie – zdemaskowanie ich podłości. „Czy na to złym okiem patrzysz?” – pyta. Oko jest dla Żyda oknem serca: z serca bowiem „pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, czyny nierządne, kradzieże, fałszywe świadectwa, przekleństwa” (Mt 15, 19). To z serca wszystkie te niegodziwości wychodzą na zewnątrz przez oko. Tak więc oko jest złe, bo złe jest serce, siedziba ludzkich myśli i decyzji. Gospodarz odkrywa, że ten, który robi najwięcej szumu, nie jest heroldem sprawiedliwości, ale dokładnie odwrotnie – niegodziwości.

Ta interpretacja zostaje dodatkowo uwiarygodniona, jeśli przypowieść umieści się w historycznym i teologicznym kontekście, w którym znajduje się Jezus. Izrael zbudował swoją egzystencję na głębokim przekonaniu, że jest narodem wybranym, który Bóg od początku wyróżnił ze wszystkich innych narodów. Księga Powtórzonego Prawa (7, 7) mówi: „Pan wybrał was i znalazł w was upodobanie”. To wyróżnienie przybrało kształty przywileju, zachowanego poprzez nieprawidłową teologię opartą na osobistych zasługach, której najbardziej zagorzałymi obrońcami byli faryzeusze. Przestrzeganie prawa zapewniało im zaufanie u Boga i wyższą pozycję od wielu innych ludzi, których pogardliwie nazywali am ha’arez tj. „ludzie ziemi”. Post, jałmużna i modlitwa były zwykle trzema warunkami, które zapewniały udział w niekwestionowanym przywileju.

Obecność Jezusa, Jego oryginalna nauka i niezwykłe zachowanie zachwiały ich dumną pewnością. Poborcy podatkowi, zepchnięci na społeczny margines, kobiety o niezupełnie kryształowej reputacji i wszyscy grzeszący publicznie są obiektem troskliwej uwagi i ciepłego przyjęcia ze strony Jezusa, podczas gdy na przedstawicieli religijnej elity spadają najsurowsze słowa krytyki. Pod wpływem Jezusa na fortecy zasłużonych zaczynają pojawiać się rysy. Staremu Przymierzu, opartemu na prawie i sprawiedliwości, Jezus przeciwstawia nowe, oparte na miłości i bezinteresowności. Jezus sprzeciwia się dominującej zasadzie rekompensaty.

Wiedząc o tym, łatwiej jest zrozumieć przypowieść. Pierwsi robotnicy, którzy zawarli pełnoprawną umowę, są Żydami, którzy korzystają z przywileju Starego Przymierza. Do winnicy Pana zostają też zaproszeni inni, którzy nie posiadają stosownej umowy: są to grupy społeczne zepchnięte na margines i pogardzane przez lud Izraela, poganie korzystający z dobroci Pana, który w swojej winnicy znajdzie miejsce dla wszystkich. A zatem przywileje, których domagają się pierwsi tylko dla siebie, nie są teologicznie uzasadnione, tak jak nieuzasadnione są oskarżenia o nierówne traktowanie skierowane do pana.

Zasadnicza kwestia wyłania się w wersie 15.: pierwsi robotnicy są zazdrośni, chcą przywileju wyłącznie dla siebie, nie pozwalając innym z niego skorzystać. Właściciel przeciwnie, ma wizję altruizmu i solidarności, która skłania go do udostępnienia wszystkim korzyści, których jest jedynym depozytariuszem i rozdawcą. Czyni z nich dar dla wszystkich, bez różnicy. Istotnie, miłość Boża dociera do wszystkich ludzi, nie robi różnicy. Najważniejsze, aby ją przyjąć. Nie ma wielkich czy małych, pierwszych czy ostatnich w ludzkim rozumieniu, bo wszyscy są równi wobec jednej miłości, którą Bóg każdego obdarza. Wynagrodzenie jest z jednej strony ciągle to samo, z drugiej ciągle różne, bo zależy od indywidualnego przyjęcia. Od tego przyjęcia pochodzi możliwość odwrócenia ról, przed czym przestrzega kończący przypowieść werset 16., będący zakończeniem o charakterze ogólnym, ale ciągle aktualnym.

Pytanie skierowane do jednego z pierwszych robotników powinien zadać sobie w duchu również czytelnik przypowieści: czy przyłączam się do narzekań tych, dla których porównywanie jest powodem niechęci i zawiści, czy też, wzorem Boga, poszukuję solidarności, która jest wzajemnym dzieleniem się i promowaniem dobra. Sprawiedliwość zyskała nowe oblicze.

Pytania do życia i na życie

1) Czy jestem w stanie cieszyć się razem z tymi, którzy się cieszą i cierpieć z tymi, którzy cierpią, okazując im solidarność, która polega na aktywnym uczestniczeniu w uczuciach i sytuacjach dotyczących innych ludzi?
2) Czy cieszę się razem z tymi, którzy odnoszą sukces i powodzi im się lepiej ode mnie? Kogo ostatnio pochwaliłem lub komu wyraziłem uznanie? Czy jestem przyzwyczajony do wynagradzania innych za dokonane dobro, dobrze wykonaną pracę, czy traktuję to po prostu jako „ich obowiązek”? Co mi sugeruje następujące zdanie św. Franciszka Salezego: „Więcej much złapie się na łyżkę miodu niż na beczkę octu”?
3) Jak korzystam ze swojego „uprzywilejowanego” położenia, z tego, co posiadam i kim jestem? Czy troszczę się, by uczynić innych uczestnikami moich przywilejów? W jaki sposób?
4) Jak walczę z małymi i wielkimi niesprawiedliwościami społecznymi? Czy staram się dowiedzieć czegoś więcej, stać się bardziej wrażliwym i uczulić na te problemy najbliższe osoby? W jaki sposób nasza wspólnota parafialna odpowiada na poważne problemy społeczne dzisiejszych czasów? Czy możemy jeszcze bardziej uczulić na nie innych, więcej zrobić? Czy mam w tej sprawie jakieś sugestie?

Modlitwa

Panie Jezu,
tyle razy czuję się zamknięty w swojej pewności,
która pozwala mi sądzić i skazywać innych.
Może wiele razy nie zdaję sobie sprawy,
że jestem więźniem samego siebie,
ograniczonej mentalności,
i, co gorsza, uprzedzeń.
Pozwól mi pracować w Twojej winnicy,
razem ze wszystkimi braćmi, których spotkam,
ale najpierw uwolnij mnie ode mnie samego,
od krótkowzrocznej wizji życia.
Daj mi światłość Ewangelii,
żebym mógł promować prawdziwą sprawiedliwość,
szanującą wszystko i wszystkich,
szczęśliwie współistniejącą z miłością,
która pochodzi od Ciebie,
rozpala moje życie,
ogrzewa tych, którzy są obok mnie.
Amen.
za: http://www.katolik.pl/wystarczy-tylko-milosc,10611,813,cz.html?idr=10310

*********

Mat 20:1 Sprawie przyszłej zapłaty za doczesne trudy jest poświęcona cała przypowieść o robotnikach w winnicy.
Zwyczaj poszukiwania robotników na publicznych placach rankiem każdego dnia przetrwał do dzisiejszych czasów, przynajmniej w niektórych krajach Bliskiego Wschodu (Jordania, Syria, Irak). Winnica, której właściciel poszukuje robotników, nie ma tu z góry zamierzonego znaczenia typologicznego, jak się to często zdarza w ST (np. Iz 5:1–7), niemniej mogła się kojarzyć słuchaczom z wielu tekstami ST. Należy zwrócić uwagę na bardzo ważny przy interpretacji tej przypowieści fakt dobrowolnej umowy robotników z właścicielem winnicy, co do warunków najmu.

Mat 20:2 Denar, jako zarobek jednodniowy, w ówczesnych warunkach nie stanowił sumy wysokiej w każdym razie wystarczał na bardzo skromne utrzymanie kilkuosobowej rodziny, żywiącej się rzadko mięsem, najczęściej zaś jarzynami i owocami.

Mat 20:3–8 Pewną anomalię stanowi to, że robotnicy są aż czterokrotnie poszukiwani, gdy tymczasem tylu ich bezczynnie wyczekuje na pracę. Być może, iż włóczących się po drogach uważano za maruderów, z którymi nie ryzykowano zawierania żadnych kontraktów. Godzina trzecia – to według naszej rachuby czasu dziewiąta rano, szósta – około południa itd.
Wysokość zarobku ludzi najętych do pracy w ciągu dnia nie została określona dokładniej. Każdego tylko zapewniono, że otrzyma to, co słuszne. Nikomu nie powiedziano, że może się spodziewać zapłaty mniejszej niż ci, którzy najwcześniej stanęli do pracy, ani też że zarobi więcej od tych, którzy jeszcze później przyszli do winnicy. Niesprecyzowanie pod tym względem warunków umowy było najwyraźniej zamierzone przez gospodarza i odegra specjalną rolę przy wypłacaniu dziennego zarobku. Uiszczenie zapłaty za całodzienną pracę tego samego dnia wieczorem było zgodne z przepisami Prawa, w którym czytamy: Zapłata najemnika nie będzie pozostawać w twoim domu przez noc aż do poranku (Kpł 19:13).

Mat 20:9–12 Wypłacanie należności rozpoczęto od robotników zatrudnionych najpóźniej, być może dlatego, aby lepiej uwydatnić dobroć właściciela winnicy i pouczyć w ten sposób ludzi, iż w każdym czasie warto zabrać się do pracy. Tego rodzaju postępowanie uznał za jedynie słuszne właściciel winnicy, lecz zupełnie inaczej zostało ono osądzone przez robotników, którzy najdłużej pracowali. Zresztą dziś również niejeden ze słuchaczy tej przypowieści miałby ochotę przyłączyć się do powyższego szemrania. Jeśli tak jest, to dlatego, że ludzie w ten sam sposób ulegają dziś, co i w czasach Jezusa grzechowi zazdrości. Przypowieść o robotnikach piętnuje nade wszystko, właśnie to najbardziej chyba namacalne dziedzictwo pierwszego grzechu. Któż nie dostrzega objawów zazdrości nawet u dzieci w wieku przedszkolnym, kto nie wie, czym jest ona w okresie młodości, do czego może doprowadzić ludzi w sile wieku lub jak dobija przedwcześnie ludzi starszych? Z Bożych przymiotów zaś Ewangelia nasza obrazuje nie tyle sprawiedliwość, ile raczej dobroć Bożą, która przewyższa sprawiedliwość. Żaden z godzących się na proponowaną mu zapłatę nie stawiał przed rozpoczęciem pracy warunku: musi otrzymać więcej niż jego krócej pracujący towarzysz. Gdyby o zapłacie owych krócej pracujących nic nie wiedział, odszedłby rad z zarobku, jaki otrzymał. Skoro dowiedział się jednak, że gospodarz był dobry i dla wielu innych, zaczął patrzeć na nich złym okiem. Grzech zazdrości polega na próbie zniszczenia dobra w innych ludziach. Jest to najbardziej wyrafinowana forma egoizmu. Jesteśmy smutni, gdy Pan Bóg zajmuje się innymi ludźmi. Sprawiamy wrażenie ludzi, którzy myślą w ten oto sposób: gdy ktoś jest dobry, może się okazać niebezpieczny; należy go tedy zniszczyć. W ten sposób przeprowadza się likwidację człowieka, który to tylko „ma na sumieniu”, że jest lepszy niż my.

Mat 20:13–15 Gospodarz zaś okazał się bardziej niż dobry. Wobec wszystkich dotrzymał obietnicy, niektórym zaś dał więcej niż się spodziewali. Wolno mu przecież było rozporządzać dobytkiem swoim, tak jak chciał (Mat 20:15). Okazać się hojnym w sposób przekraczający granice sprawiedliwości, to wcale nie znaczy być w konflikcie ze sprawiedliwością. Pan Bóg jest nie tylko sprawiedliwy, lecz „więcej niż sprawiedliwy”, tj. miłosierny. Licząc na to miłosierdzie warto przystąpić do pracy nawet wtedy, kiedy już życie ludzkie „ma się ku wieczorowi”. Nikt oprócz Pana Boga nie angażuje tak późno do pracy. Zszedł gospodarzowi cały dzień na poszukiwaniu robotników.

Mat 20:16 Słowa kończące całą przypowieść są dokładnym powtórzeniem odpowiedzi danej przez Jezusa Piotrowi, dopytującemu się, co otrzymają ci, którzy zostawili wszystko i poszli za Jezusem (Mt 19:30). Istnieje wśród egzegetów dość powszechne przekonanie, że tylko słowa: Ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi zostały wypowiedziane przez Jezusa w związku z przypowieścią o robotnikach w winnicy. Stwierdzenie: Wielu jest bowiem powołanych, a mało wybranych zostało tu przeniesione z zakończenia przypowieści o uczcie królewskiej i o szacie godowej. Tutaj logiczny sens przypowieści jest zatem taki: wprowadzając do swego królestwa późno przybyłych, tj. grzeszników i pogan, Pan Bóg ukazuje właściwą sobie dobroć, nie naruszając przez to w niczym obietnic danych Izraelitom. Ci ostatni nie powinni uważać się za pokrzywdzonych, ani patrzeć z niechęcią na nowych przybyszów do królestwa Bożego. Owo szczególne akcentowanie hojności Boga jest zrozumiałe jeszcze i z tego względu, że cała przypowieść znajduje się w kontekście dyskusji Jezusa z faryzeuszami, którzy nie jeden raz wyrzucali Chrystusowi Jego dobroć dla grzeszników. Im to w odpowiedzi było często cytowane zarówno, że nie chce Bóg śmierci grzesznika, lecz aby się nawrócił i żył (por. Eze 33:11), jak i zapewnienie, iż nawet jak szkarłat czerwone grzechy ponad śnieg wybieleją (por. Iz 1:18), jeśli człowiek szczerze nawróci się do Boga.
________________________

– „Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu”,
Bp Kazimierz Romaniuk, O. Augustyn Jankowski OSB, Ks. Lech Stachowiak
Wydawnictwo PALLOTTINUM – Poznań 1998

*********

JAKI ON JEST?

by Grzegorz Kramer SJ

Gospodarz przyjmował robotników o różnej porze dnia, a na końcu się z nimi rozliczył. Ci z pierwszego naboru, kiedy dowiedzieli się, że dostali tyle samo, co ci ostatni, byli bardzo rozżaleni. Jesteśmy często rozżaleni, użalający się nad sobą, bo miało być inaczej. Bo miało być sprawiedliwie. Dodajmy, według nas sprawiedliwie. Nasz egoizm sprawia, że sprawiedliwość pojmujemy tak, że musi wyjść na moje. Przecież ów niesprawiedliwy zarządca wcale nie był niesprawiedliwy, bo każdego potraktował bardzo indywidualnie. Problem był nie w nim, a w sercu każdego z robotników, w rozżaleniu, w braku poczucia swojej wartości.

Ta przypowieść nie jest o robotnikach, ale o tym, jaki jest Bóg, że jest inny od nas. Jego myślenie, decydowanie i działanie bardzo się różni od naszego. Ważne, by o tym pamiętać, bo przecież chcemy budować z Nim relację jak najbardziej dojrzałą i świadomą. To jednak zakłada jedną podstawową postawę. To On jest Bogiem, nie ja. To ja mam się do Niego dostosować, zmienić swoje patrzenie na rzeczywistość, nie On. To jest właśnie nawrócenie. Można postawić siebie w środku i wtedy Chrystus musi być na marginesie, ale wtedy też zostaje mi frustracja, jak u tych najemników.

Bóg myśli inaczej, a przez to „psuje” nam nasze plany i wizje życia. Dlaczego? Kiedy wydarzają się w naszym życiu takie sytuacje jak ta w Ewangelii, że czujemy, jakby Bóg nas oszukiwał, pojawia się zły ze swoimi „refrenami”: „widzisz, Bóg jest zły tak naprawdę, wykorzystuje twoją naiwność, nie kocha cię, gdyby cię kochał, zrobiłby tak, żeby było dla ciebie dobrze”. Bóg tymczasem pozawala na „niesprawiedliwość” w naszym życiu, żeby nas wybawiać od tego, co nas niszczy. A niszczy nas wszystko to, w czym pokładamy nadzieję, wszystko to, co w naszym mniemaniu ma nam przynieść szczęście, co według nas jest sprawiedliwe.

Życie duchowe, życie z Bogiem to jest wyjście w nieznane. Ono zawsze jest czymś innym niż sobie aktualnie wymyślimy. Każda próba zamknięcia Boga w jakieś doświadczenie jest próbą „wsadzenia” Go w ramy naszej sprawiedliwości. Tymczasem Bóg nie jest gotową formułą. On jest żywą Osobą, nie systemem ćwiczeń, doktryn i formuł. Bóg to jest Ktoś, do wnętrza Kogo trzeba „wejść”, a nie oglądać Go z zewnątrz.

http://kramer.blog.deon.pl/2015/08/19/jaki-on-jest/

********

Św. Jan Chryzostom (ok. 345-407), kapłan w Antiochii, potem biskup Konstantynopola, doktor Kościoła
Homilia na Wielki Piątek „Krzyż i łotr”

Najęty o jedenastej godzinie: „Ostatni będą pierwszymi” 

Co takiego uczynił łotr, aby otrzymać w udziale raj po krzyżu?… Podczas gdy Piotr zapierał się Chrystusa, łotr, z wysokości krzyża, składał Mu świadectwo. Nie mówię o tym, by zasmucić Piota, ale żeby uwypuklić wielkość duszy łotra… On nie zważał na nic, choć otoczony tłumem, który drwił, złorzeczył i bluźnił. Nie brał nawet pod uwagę tej mizernej sytuacji ukrzyżowania, tak ewidentnej. Przebiegł to wszystko spojrzeniem pełnym wiary… Odwrócił się w stronę Pana niebios i, zawierzając się Mu, powiedział: „Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa” (Łk 23,42). Nie traktujmy z lekceważeniem przykładu łotra, nie wstydźmy się go naśladować, bo Pan nie wahał się go wprowadzić pierwszego do raju…

Nie powiedział mu, jak Piotrowi: „Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi” (Mt 4,19). Nie powiedział mu także jak Dwunastu: „Zasiądziecie również na dwunastu tronach, sądząc dwanaście pokoleń Izraela.” (Mt 19,28). Nie przyznał mu żadnego tytułu, nie pokazał mu żadnego cudu. Łotr nie widział Jezusa wskrzeszającego z umarłych, wyganiającego złe duchy, uciszającego morze. Chrystus niczego mu nie opowiedział: ani o Królestwie, ani o potępieniu. A jednak złożył o Nim świadectwo przed wszystkimi i otrzymał w dziedzictwie Królestwo.

https://mail.google.com/mail/u/0/?tab=wm#inbox/14f4333997943b6e

********

Jan Eudes urodził się 14 listopada 1601 r. w rodzinie wieśniaków, w Ry (Normandia). Po ukończeniu szkół podstawowych Jan wstąpił do kolegium jezuickiego w Caen. Tutaj pogłębił w sobie życie wewnętrzne. Znajomość języka łacińskiego opanował w tak doskonałym stopniu, że mógł się nim posługiwać na równi z językiem ojczystym. Jako wzorowy uczeń został przyjęty do Sodalicji Mariańskiej. Po ukończeniu kolegium w 1623 roku wstąpił do głośnego wówczas we Francji “Oratorium Jezusa”. Przyjął go sam założyciel tej instytucji, kardynał Piotr de Berulle, wówczas najwyższy autorytet moralny we Francji. W dwa lata potem Jan przyjął święcenia kapłańskie (1625).
W 1627 r. powrócił do Argentan, kiedy dowiedział się, że panuje tam zaraza. Niósł pomoc zarażonym. Następnie został przeznaczony do Caen. Powierzono mu obowiązki wędrownego kaznodziei, by głosił rekolekcje, misje, słowo Boże z okazji odpustów i świąt. Tę wyczerpującą pracę prowadził przez 44 lata (1632-1676). Za podstawę obrał sobie katechizm. Systematycznie uczył prawd wiary i moralności tak dzieci, jak i dorosłych, wieśniaków, jak i mieszczan. Co roku przeprowadzał 3 do 4 misji, a każda z nich trwała od 4 do 8 tygodni. Przez całe swe życie przeprowadził 110 misji. W ciągu kilkudziesięciu lat przemierzył całą Normandię, Bretonię i część Burgundii. Wielu kapłanów i wiele sióstr zakonnych poddało się pod jego kierownictwo duchowe.
Za poradą spowiednika wystąpił z Oratorium (1643) i postanowił założyć własne zgromadzenie misyjne (eudystów) dla nauczania i katechizowania ludu, który był pod tym względem mocno zaniedbany. Ponieważ wyróżniał się nabożeństwem do Serca Jezusa i Maryi, cześć dla tych Serc szerzył niezmordowanie żywym słowem i pismem. Założył szereg seminariów duchownych w diecezjach, w których ich jeszcze nie było, mimo bardzo surowych zaleceń soboru trydenckiego (1545-1563): w Coutances (1650), w Lisieux (1653), w Rouen (1658), w Evreux (1667) i w Rennes (1670), skąd wyszło wielu gorliwych kapłanów. Seminaria te prowadzili jego synowie duchowi.
W swoich wędrówkach apostolskich zauważył, że po miastach szerzyła się rozpusta. Wiele młodych niewiast i dziewcząt w tego rodzaju życiu widziało jedyną dla siebie szansę zdobycia utrzymania. Nieustanne wojny i zamieszki, zarazy i pożary pomnażały nędzę, która pchała kobiety w ramiona rozpusty. Jan utworzył więc nową, żeńską rodzinę zakonną do opieki nad moralnie upadłymi dziewczętami, pod nazwą Sióstr Matki Bożej od Miłości. Tego rodzaju inicjatywa była potrzebna, gdyż nowy zakon otworzył swoje placówki w Caen (1642), w Rennes (1673), w Hennebont (1676) i w Guingamp (1676). Papież Aleksander VII zatwierdził nowe dzieło bullą w 1666 roku.
Jan znajdował też czas na twórczość pisarską. Do najcenniejszych jego pism należą Królestwo Chrystusa (1637), Katechizm misyjny (1642), Kontrakt człowieka z Bogiem przez Chrzest święty (1654), Pamiętnik życia kościelnego (1681), Dobry spowiednik (1666) i Kaznodzieja apostolski (1685). Niektóre z tych dziełek ukazały się w druku dopiero po jego śmierci. Największe zasługi Jan Eudes położył jako niezmordowany apostoł nabożeństwa do Serca Pana Jezusa i Serca Jego Matki. Jako pierwszy wystąpił publicznie z rozpowszechnianiem nabożeństwa, które było dotąd zarezerwowane tylko dla wybranych. Rozpowszechniał wśród ludu i duchowieństwa obrazy i obrazki Najświętszych Serc, modlitwy i pobożne wezwania. U biskupów poszczególnych diecezji otrzymał zezwolenie na obchodzenie święta Serca Jezusa (20 października) i Serca Maryi (8 lutego). Ułożył do tekstu Mszy świętej i brewiarza osobne czytania i hymny. Rodziny zakonne, które założył, oddał pod opiekę Serca Maryi i Jezusa. Jako hasło i codzienne pozdrowienie wprowadził do swoich klasztorów: Zdrowaś, Serce Najświętsze! Zdrowaś, Najukochańsze Serce Jezusa i Maryi! Nabożeństwo to szerzył także poprzez misje urządzane przez siebie i swoich synów duchowych. Nakazał odprawiać je w seminariach, które prowadził jego zakon. W roku 1650 Jan założył bractwo Serca Jezusa i Maryi. W Coutance wystawił pierwszy kościół ku czci Serca Pana Jezusa i Matki Bożej.
Właśnie ta akcja przysporzyła mu jednocześnie najwięcej cierpień. Naraził się bowiem jansenistom. Oratorianie, z których szeregów wystąpił, także nie mogli mu tego darować. Posądzono go o herezję. Doszło do tego, że król nakazał mu usunąć się z Paryża. Kapłan bronił się. Przekonywał, że teologicznie nabożeństwo to nie jest błędne, a z powodów duszpastersko-ascetycznych ma wielkie znaczenie. Opatrzność czuwała nad dziełem. Znaleźli się dygnitarze, którzy udzielili poparcia pięknej inicjatywie. Jan dla ostrożności oddał teksty liturgiczne, ułożone przez siebie, do przeglądu wybitnym teologom. Ci je zatwierdzili (1670). W 1672 roku Jan Eudes wysłał pismo do sześciu domów swojego zgromadzenia męskiego, w których polecił obchodzić święto Serca Pana Jezusa (20 października) jako święto patronalne zgromadzenia. W tym samym liście polecił równocześnie, by uroczystość tę poprzedziła uroczystość Serca Maryi (8 lutego). Za eudystami poszły z wolna inne zakony. Święto Serca Pana Jezusa przyjęły m.in. benedyktynki od Najświętszego Sakramentu (1674) i benedyktynki z Montmartre (1674). Po śmierci Jana w 1681 r. ukazało się w druku dziełko Przedziwne Serce Najświętszej Matki Bożej, w którym Jan wyłożył naukę dotyczącą tego nabożeństwa. Nosił się z myślą wydania podobnej pracy o Najświętszym Sercu Jezusowym, ale śmierć przerwała mu przygotowanie pracy.Zmarł w Caen 19 sierpnia 1680 r. Jego beatyfikacja miała miejsce w 1909 r., dokonał jej papież Pius X. Uroczystej kanonizacji dokonał jego następca, Pius XI, w roku świętym 1925.

http://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/08-19a.php3

********

(fot. shutterstock.com)

Żona mojego przyjaciela jest lekarką. Przyjaciel też jest lekarzem. Można by się było spodziewać, że to dwoje ludzi, którzy powinni wiedzieć, jak dobrze dbać o zdrowie, skoro codziennie prowadzą ku niemu tylu pacjentów. A mimo to żona mojego przyjaciela choruje.

 

Nie będę opowiadać o diagnozie… przyjaciel mówi, że ta choroba to coś niespotykanego, po latach praktyki znał ją tylko z książek.

Ale tak to już bywa; jego żona cierpi na chorobę związaną ze specjalizacją, której się poświęciła… z której się habilitowała… na temat której opublikowała kilka prac naukowych. Zauważyłem to już wiele razy: ludzie studiujący medycynę jak gdyby wybierali sobie specjalizację, związaną ze schorzeniem, którego podświadomie się boją.

 

Mój znajomy lekarz laryngolog jest przygłuchy, znany internista jest splotem paru internistycznych komplikacji. Ginekolog, który wspaniale troszczył się o moją żonę przy porodach, całe lata jest bezdzietny… i wygląda na to, że bezdzietny już pozostanie. Lekarz, który wyleczył tyle potłuczonych nóg – nasz kolega z koła filatelistycznego – przychodzi na nasze zebrania, kulejąc…

 

Po prostu: przyjaciel ma żonę cierpiącą na bardzo rzadką chorobę. Rzadką i ciężką. Niedawno go spotkałem. Wyglądał na wyczerpanego.

Nie chce oddać żony do jakiegoś zakładu. Choć niektórzy mu to doradzają.

Troszczy się o nią… Pozostawił ją w domu, ograniczył z tego powodu swoją praktykę zawodową, przestał uczyć na wydziale, nie jeździ na kongresy. Nie będę wymieniać wielu szczegółów… Myślę, że nikogo nie wprawiłoby to w dobry nastrój. Powiem tylko, żeby zilustrować to, o czym przyjaciel mi opowiedział w czasie naszego przelotnego spotkania: musi żonę karmić.

Łyżeczką.

Jedno karmienie zabiera mu czasem ponad godzinę. Troszczy się o nią jak o małe dziecko. Jak o niemowlę…

Żona nie może chodzić, ruszać nogami, rękami. Nie może normalnie myśleć.

Znałem jego żonę jeszcze na studiach, była wspaniałą dziewczyną. Wszyscy mu jej zazdrościliśmy. I prawdę mówiąc, dziwiliśmy się, że wybrała spośród nas akurat jego… w naszym kręgu było przecież tylu przystojniejszych chłopców niż ten chudzielec w okularach, którego sobie wybrała…

Jak widać… Wybrała wspaniale.

Wiem, jak wielu naszych pięknych kolegów odeszło od swoich żon, opuściło swoje rodziny…

Już od kilku dni myślę o tamtym spotkaniu…

Od kilku dni nie mogę się od tego wspomnienia uwolnić.

Moje małżeństwo jest całkiem udane. Żeby tylko… Mam zdrowe dzieci. Inteligentne…

Czasami jednak żona doprowadza mnie do BIAŁEJ GORĄCZKI, wściekam się, wrzeszczę… I teraz nagle patrzę na swoje rodzinne relacje zupełnie inaczej. O, jakże mój przyjaciel by się cieszył, gdyby jego żona mogła przemówić… choćby z wściekłością… gdyby potrafiła go rozgniewać.

Niedawno żona znowu mnie zdenerwowała.

A ja…

Uśmiechnąłem się.

– Co, co, co?

Patrzyła na mnie zdziwiona.

Powiedziałem jej o spotkaniu z moim przyjacielem.

Przez chwilę milczeliśmy.

Potem nieśmiało na mnie spojrzała.

– Gdybym…

Nie dopowiedziała. Nie musiała.

 

Wiedziałem, co chce powiedzieć, dlaczego boi się dopowiedzieć… Wiedziałem, że w duchu rozważa, czy gdyby dopadła ją taka choroba… czy ja… czy ja też bym jej nie opuścił?… Opuścił? Czy karmiłbym ją łyżeczką… Czy bym ją kochał, nawet gdyby ta piękna młoda kobieta, którą jest żona… ta “laska”… stała się nagle milczącą ruiną… tak jak stała się nią żona przyjaciela… ?

– Gdybym…

Żona powiedziała to znowu. Raczej cichutko westchnęła.

Patrzyła na mnie… A jednocześnie gdzieś daleko poza mnie…

Skinąłem głową.

– I gdybym – powiedziałem.

I też milczałem. Ja również wolałem tego głośno nie wyrażać.

Skinęła głową.

Nie musiałem nawet odpowiadać. Po paru latach małżeństwa rozumiemy się bez słów. Pocałowała mnie.

A potem uśmiechnęliśmy się… A ja otworzyłem butelkę wina, które trzymałem na jakąś ważną okazję.

Teraz właśnie się nadarzyła – wielkie okazje bywają czasem bardzo niepozorne.

Trzeba było uczcić.

Trzeba było uczcić to “gdybym”.

Trzeba było uczcić nasze podwójne “tak”.

 

Już od kilku dni ani przez chwilę nie kłóciliśmy się, nie złościliśmy… żadne z nas już od kilku dni nie było wobec drugiego zrzędą…

Niekiedy człowiek może spojrzeć poza horyzont i zobaczyć tam nieodległą krainę… zobaczy tam swoje otoczenie, swoje życie i swoich bliskich zobaczy ich nagle całkiem… całkiem innymi…

Jak to pięknie powiedzieć: “Gdybym…”.

I usłyszeć…

Usłyszeć…

“Tak”.

 

Więcej w książce: KSIĘGA SZCZĘŚCIA – Eduard Martin

 

 

---

 

 

KSIĘGA SZCZĘŚCIA – Eduard Martin

 

Kiedy się człowiek wyciszy, bez trudu wpadnie na to, w jaki sposób można zrobić coś pięknego naszym bliskim.

Szczęście trudno zdefiniować. Nie zawsze wiemy, czy jesteśmy szczęśliwi, czy może tylko zadowoleni, radośni. Skąd bierze się szczęście? Eduard Martin w kilkudziesięciu opowiadaniach pokazuje, jak można je osiągnąć prostymi, a jednocześnie mądrymi sposobami.

 

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/ona-i-on/art,523,czy-mozna-odejsc-od-takiej-zony.html

********

Wszystko dla Niego zostało stworzone

2 ryby

Obyście tylko trwali w wierze, pewni, mocni i niezachwiani w nadziei Ewangelii…